Mijn heer en lieste hartge

Hoera!

 
       
Door Datum Plaats
Geschreven Margaretha Turnor 1 april 1672 Amerongen
Ontvangen Godard Adriaan van Reede 8 april 1672
Lees hier de originele brief

Margaretha begint haar brief vandaag met het danken van de heer voor de gezondheid van haar schoondochter en de kleinkinderen. Reiniera is nog geen maand oud en schoondochter Ursula Philippota is de kraamtijd alweer te boven.

Een dame loopt door een tuin vol tulpen met een gieter en geplukte bloemen in haar schort dat ze omhoog houdt.
Lente, Jean Couvay, naar Grégoire Huret, 1632 – 1657. Collectie Rijksmuseum. Een lente zoals Margaretha hem liever gezien had.

Daarna gaat ze in op het weer en de tuin: het is droog, het water in de gracht staat laag en alles is verdord. Ze noemt dat Engeland een paar dagen eerder, op 27 maart, Nederland de oorlog verklaard heeft, gaat in één moeite door naar de zware zomer die komt en dankt Godard Adriaan voor zijn brief van de 23ste.

Brieffragment over de droogte

[te stelle,] ick heb hier voort alles wel gevonde
maert water so laech inde grafte dat
het haest wonder is hoe de vis haer daer
in kan houde, het Aertrijck is ock so drooch
datter niet wt kan koome, de sneu die te
winter gevalle is doen die aent smelte quam
trock al de vochtichheijt in daerde, en sint
heeft het niet gereegent, so dat alles ver=
doret, het schijnt de hant des heere ons aen
alle kante besoeckt, de quade tijdine die
Wij wt Enlant hebbe sal uhEd hebbe ver=
staen [volgens de opijnie van Een ijder]

Links Godard adriaan met een snor en vlassig krullend haar tot op de schouder op de witte kraag. Rechts margaretha turnor met een bijzonder hoge haarlijn en een wijd uitgesneden hals.
Godard Adriaan van Reede en Margaretha Turnor. Samenvoeging van twee portretten van Jurgen Ovens. Collectie Kasteel Amerongen.

Dan, helemaal aan het eind, schrijft ze nog dit:

Brieffragment verjaardag Godard Adriaan

[uhEd al op zijn verdere reijs waert,] nu is
deselfve merge weer ijaerich en vijftich
ijaere out sal nu den berch die dus lang
geklome heeft gaen daelle de heer alma
=chtich wil geefve uhEd de overijge tijt
sijns leefvens in gesontheijt en voors poet
mach door brenge dat het selfve mach
strecke tot sijns naems Eer en uhEd sielen
salicheijt dit wenst van harten

Mijn heer en lieste hartge
uhEd getrouwe wijff en
dieners M Turnor

ick laete vast
Elst en sperre
boome lans de nieu gemaeckte wal poote en
Eijcke heijsters weer in daerse doot gegaen sijn

Kortom, ze wenst hem voorspoed en gezondheid, maar hij moet zich wel realiseren dat het vanaf nu allemaal bergafwaarts gaat. Ze kan het weten, want zelf is ze acht of negen jaar ouder dan haar man. De opmerking is bijzonder omdat we er nu vanuit gaan dat Godard Adriaans geboortedatum op 6 januari 1621 is…

Ze eindigt de brief nog met een opmerking over de bomen die ze langs de nieuwe wal zal plaatsen. De prioriteiten zijn duidelijk.

Trap des Ouderdoms. Op 10 treden van de trap des ouderdoms staan 10 mannen in de leeftijd van 0 tot 100 jaar. Onder de brug drie bogen met allegorische voorstellingen: in het midden Het Laatste Oordeel. Onderaan de tekst: Des menschen op en nedergangh valt d'eene soet en dander bangh. Bovenaan in cartouches twee 4-regelige versjes in het Nederlands.
Trap des Ouderdoms, anoniem, 1640 – 1660. Collectie Rijksmuseum

Vorige

Prinselijk bezoek

Volgende

Zorgen om man, zoon en oorlog

  1. Wat een monnikenwerk om al deze handgeschreven, gepriegelde teksten te ontcijferen en te hertalen naar begrijpelijk Nederlands.

    • Gelukkig is met een Europees project, Transcribus, de handgeschreven tekst met artificial intelligence ontsloten. Het werkt niet perfect, maar het helpt wel een heleboel! Met een (groep) vrijwilliger(s) zijn brieven getranscribeerd en langzamerhand leerde het programma het handschrift lezen. Als je de brieven opent op de site van het Utrechts Archief, dan kan je deze automatische transcripties meelezen.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Mogelijk gemaakt door WordPress & Thema door Anders Norén