17de eeuw
-
De vesting Naarden smadelijk verlaten
Naarden was in 1672 als vestingstad zwaar verouderd, Amsterdam had vernieuwing lange tijd tegen gehouden, mede door rivaliteit tussen de steden. Nu de vijand dichterbij kwam was Naarden voor Amsterdam als voorpost echter opeens een belangrijk verdedigingswerk. De Staten Generaal gaven pas begin 1672 ruimte om aan de verdediging te werken. Dit was helaas te…
-
Het volk grijpt in Utrecht de macht
De val van de IJssellinie op 12 juni veroorzaakte oproer en paniek bij de bevolking van Utrecht. Velen probeerden met hun bezittingen de stad te verlaten en een veilig onderkomen te vinden in Holland, met name in Amsterdam. Het was een enorm gedrang bij de stadspoorten. Vluchtelingen en vluchters Het krioelde in de stad van de vluchtelingen…
-
Door naar de Betuwe en de Veluwe
Na de overtocht van de Rijn bij Lobith, lag de Betuwe open voor de troepen van Turenne. Om deze makkelijke doortocht te beperken werd begin achttiende eeuw het Pannerdens Kanaal aangelegd, maar in 1672 konden de Fransen gewoon doormarcheren. Pontonbrug bij Arnhem Bij de verovering van Arnhem was er een pontonbrug over de Nederrijn gelegd en hiermee lagen…
-
De verovering van Arnhem en Nijmegen
Op 13 juni 1672 marcheerde het leger van Turenne naar Arnhem, stak de Nederrijn over met een pontonbrug en startte daar een belegering. Het Staatse leger was inmiddels van de IJssel naar Utrecht gevlucht en daardoor durfde Turenne een ultimatum te stellen. Als de stad zich niet over zou geven, zouden alle bewoners vermoord worden.…
-
Het laatste wapen
Als laatste wapen tegen het oprukkende Franse leger grepen de Staten van Holland naar de waterlinie. In allerijl bracht een commissie eind mei 1672 in kaart hoe door inundatie Holland voor de vijand ontoegankelijk kon worden. Het vullen van de inundatiegebieden Op 8 juni werd begonnen met het openzetten van sluizen en het doorsteken van dijken. Dat…
-
Doesburg en Zutphen
Het Franse leger kon makkelijk oprukken nadat ze de Rijn overgestoken waren. Lodewijk en zijn broer Filips, de hertog van Orléans, trokken vanuit Lobith via de Achterhoek richting de IJssellinie. Op 17 juni komt Lodewijk bij Doesburg aan. Filips van Orléans trekt verder. Doesburg Met het verbeteren van de vesting Doesburg was al in 1607 onder Maurits…
-
De schielijke aftocht bij de IJssel
Willem III wist allang dat de IJssellinie niet te verdedigen viel. Nadat de Fransen de Rijn waren overgestoken werd de verdediging zinloos. Toen een ijlbode in het hoofdkwartier bij Dieren aankwam met dit bericht, besloot Willem III om op te breken. Als de Franse troepen de Rijn over waren, dan lag de weg open om…
-
De overgave van de stad Utrecht
Op 18 juni stuurden de Staten van Utrecht koeriers naar het Franse leger om vrijgeleide te vragen voor afgezanten. Een paar dagen later werden er drie afgezanten, waaronder Godard van Tuyll van Serooskerken, heer van Welland, naar Lodewijk XIV gestuurd om een ‘sauvegarde ‘ te vragen. Hij weigert een sauvegarde af te geven. Toen de…
-
De zeeslag bij Solebay
Op 7 april 1672 volgde na de onverhoedse Engelse aanval op de Hollandse handelsvloot uit Smyrna de officiële Engelse oorlogsverklaring. Deze zeeoorlog zou later de boeken ingaan als de Derde Engels-Nederland Oorlog. Ook Engelse dreiging In Engeland werden een oorlogsvloot en een landingsleger in gereedheid gebracht voor een landing op de Hollandse kust. Toen Margaretha…
-
Drie Franse legers
Het leger van opperbevelhebber Lodewijk de XIV dat over de Rijn kwam bestond uit 100.000 soldaten. De belangrijkste aanvoerders van Lodewijk waren de markies van Turenne, de prins van Condé en maarschalk Luxembourg. De soldaten aan de IJssellinie zullen zich schrap gezet hebben en hebben gebeden zoveel ze konden. De overmacht was enorm. En dan drongen ook de legers…
-
Hans Willem Bentinck tijdens het Rampjaar
In de eetzaal hangt een groot portret van Hans Willem Bentinck (1649-1709), de eerste graaf van Portland en een voorouder van graaf Van Aldenburg-Bentinck. Hans Willem was een belangrijk persoon in Engeland toen Willem III daar binnen viel. Maar wat deed Hans Willem tijdens het Rampjaar? Frisse blik Hans Willem Bentinck begint zijn carrière als ‘favoriet’ van…
-
Lodewijk XIV komt bij Lobith ons land binnen
Op 12 juni 1672 kwamen de Fransen met een immens leger aan bij Lobith. De Fransen voerden dezelfde tactiek als de Spanjaarden rond 1636 gebruikt hadden: de Rijnforten overwinnen en dan doorstoten en gelijk de Betuwe in. Door voor de Betuwe te kiezen, konden ze de IJssellinie omzeilen. Laag water De overtocht bleek overigens ook…
-
Het beleg van Grol
De Münsterse en Keulse troepen arriveerden in het oosten van ons land en wilden direct door naar de IJssel. Maar de bisschop van Münster wilde eerst Grol (Groenlo) belegeren. Grol was een sterke vesting in het oosten van Gelderland en lag strategisch op de handelsroute naar het oosten. Het was een stad die was omgeven door een…
-
De Zonnekoning op weg naar de Republiek
De Franse plannen voor de aanval van de Republiek werden in de zomer van 1671 gesmeed, waarbij de Zonnekoning en zijn belangrijkste adviseurs, o.a. Louvois en legeraanvoerders Turenne en Condé, de volgende afspraken maakten: Charlerois En zo geschiedde het. Vanaf april trekken de Franse troepen onder leiding van Turenne, Condé en de hertogen van Orleans…
