Wat vooraf ging: 1663-1669
1663 – 1668
Oorlog!
Charles II van Engeland, de bisschop van Münster en de jonge Lodewijk XIV roeren zich!
In de jaren zestig van de 17e eeuw heeft de Republiek het druk. De bisschop van Münster en Lodewijk XIV van Frankrijk vinden dat hun grenzen verkeerd liggen en Charles II vindt dat de Republiek veel te veel te zeggen heeft op zee.
- Het verdelingsplan van Lodewijk XIV uit 1663
- De Tweede Engels-Nederlandse oorlog
- De Eerste Münsterse oorlog
- De Devolutieoorlog
1667-1668
Vrede
Eind goed al goed
De uiterst gewaagde, maar geslaagde Tocht naar Chatham leidt tot vrede: De Vrede van Breda. Vrede moet gevierd worden en daarom worden er overal pektonnen aangestoken. Dat gaat niet overal goed en daarover schrijft Margaretha aan haar man.
De Republiek, de Engelsen en de Zweden hadden alle drie hun eigen redenen om vrede te willen, dus sloten ze een bondgenootschap om ook de Zuid-Europese landen tot vrede te bewegen.
Voorspel: 1670 – februari 1672
1670
Oorlog op de horizon
Hoewel de Republiek de oorlogen van de jaren 1660 heeft overleefd, ligt er een nieuwe dreiging in het verschiet. Het Frankrijk van Lodewijk XIV en het Engeland van Charles II ondertekenen op 1 juni 1670 het Geheime verdrag van Dover. Hierin spreken ze af dat Engeland de Franse aanval op de Republiek op zee zal ondersteunen wanneer deze plaats vindt. Ook worden delen van de Republiek alvast onder de twee landen verdeeld.
13 oktober 1671
Margaretha maakt zich zorgen om oorlog
Hoewel het verdrag van Dover in het uiterste geheim ondertekend wordt, zijn er al tekenen dat een nieuwe oorlog nadert. Margaretha schrijft zo op 13 oktober 1671 al dat ze zich zorgen om oorlog maakt. Haar man Godard Adriaan heeft haar hier waarschijnlijk van op de hoogte gesteld.
Eind 1671
Noodvergadering bij de Staten-Generaal
Eind 1671 probeert Godard Adriaan met een noodvergadering van de Staten-Generaal de regering te bewegen om de oostgrens van de Republiek te versterken. Dit mislukt. Tegelijkertijd speelt in de Republiek een machtsstrijd tussen de Oranjegezinden (tot wie ook de familie van Reede behoort) en de regenten van de Ware Vrijheid. Godard Adriaan is tijdens deze strijd doorslaggevend in de uiteindelijke benoeming van prins Willem III tot kapitein-generaal van het leger
Winter 1671-1672
Positiespel
Hoewel de oostgrens van de Republiek niet militair versterkt wordt, blijft de Republiek niet stilzitten op diplomatiek vlak. Zo wordt in december 1671 een verdrag met Spanje gesloten waarin Spanje een hoeveelheid troepen toe zegt aan de Republiek. Ondertussen zit Lodewijk XIV ook niet stil: hij sluit een verdrag met twee Duitse Bisschoppen.
In de Republiek moet Johan de Witt er akkoord mee gaan, dat de jonge Prins van Oranje Kapitein-generaal wordt. Voor één veldslag, maar toch…
Een voorzichtige start: maart – april 1672
Maart 1672
Oorlog met Engeland
En dan opeens, in maart 1672, valt Engeland de Smyrna-vloot aan. De smyrna-vloot was in principe een handelsvloot, maar vanwege het risico op kapers werd de vloot in het Kanaal altijd beschermd door oorlogsschepen. Ook al is de aanval niet heel succesvol, toch verklaard Engeland de Republiek op 27 maart de oorlog.
Voorjaar 1672
Oorlogsvoorbereidingen
De Staten Generaal denken dat de vijanden gestopt kunnen worden aan de IJssellinie. Die ziet er in de praktijk alleen anders uit dan op papier. De Staten van Holland zijn zich bewust van de praktische dreiging en gaan op zoek naar alternatieve waterlinies voor de IJsselinie.
April-Mei 1672
Nogmaals positiespel
Een snelle opmars: mei 1672 – juni 1672
Mei 1672
Zuid
Mei 1672
Oost
Juni 1672
West
Juni 1672