Tijdsperiode
-
Godard Adriaan heeft Lodewijk XIV door
In het najaar van 1671 werd de situatie in de Republiek steeds dreigender. De spanningen met Frankrijk liepen op. Godard Adriaan was een van de eersten die door had dat de aanval van Lodewijk XIV niet uit het zuiden door de Spaanse Nederlanden zou komen, zoals de meeste regenten dachten, maar uit het oosten. De…
-
Lodewijk, het verdrag en de bisschoppen
Nadat Lodewijk XIV het neutraliteitsverdrag met de keizer had gesloten, gaf het geen pas om met zijn leger door de Spaanse Nederlanden te trekken om die arrogante Hollanders een lesje te leren. Hij moest dus een list verzinnen. De Spaanse Nederlanden, zo was de afspraak, moesten voorlopig met rust worden gelaten en zouden te zijner…
-
Het vernuft van de Hollandse waterlinie
De Hollandse waterlinie was een technische hoogstandje, dat in een mum van tijd bedacht werd. De Staten van Holland benoemden op 8 april een commissie die een plan moest maken. Binnen twee weken lag dat plan er. Eigenlijk was het een staaltje van wat we nu “reverse engineering” noemen: een bestaand ontwerp heel goed bestuderen…
-
Het geheime verdrag van Zweden en Frankrijk
Na een onafhankelijkheidsoorlog tegen Denemarken die twee jaar duurde, werd Zweden een onafhankelijk koninkrijk. Kort daarna ging het land mee in de reformatie. De positie van het land is niet vanzelfsprekend en de politiek is expansief: Zweden groeit uit tot een grootmacht, maar komt daardoor wel in oorlog met veel van zijn buren. Bondgenoten In…
-
Utrecht, een onverdedigbare stad
De Republiek had onder leiding van Johan de Witt voor een sterke zeemacht gekozen ten koste van de landmacht. Veel steden hadden hun verdedigingswerken sterk verwaarloosd, zo ook de stad Utrecht. De laatste verbetering dateerde uit 1629-1630. De verdedigingswallen waren veranderd in boomgaarden en ’tuinen van plezier’ en er stonden schuurtjes en andere bouwseltjes op.…
-
Hoe de Hollandse Waterlinie tot stand kwam
Begin zeventiger jaren van de 17e eeuw dreigde een oorlog met Frankrijk. Lodewijk XIV was niet te vertrouwen, maar de Staten Generaal vertrouwden op het leger. Het leger dat op papier groter was dan in werkelijkheid. Het plan was om de Rijn-IJssellinie te versterken door inundatie van het land langs de IJssel en Rijn en het…
-
Een verdrag met Spanje
Toen het aan het eind van 1671 in de Republiek duidelijk werd dat er oorlog met Frankrijk dreigde, zocht Johan de Witt onder meer steun bij koning Carlos II van Spanje. In december 1671 sloten de Republiek en Spanje een beperkt defensief verdrag. Wederzijdse hulp Spanje beloofde in geval van een Franse inval 3000 soldaten…
-
Het begin van de Tweede Münsterse oorlog
Bisschop Von Galen, die in 1665 al eens vergeefs had geprobeerd Borculo te annexeren, ziet, nu gezamenlijk met de bisschop van Keulen en onder dekking van Lodewijk XIV, een tweede kans voor hem weggelegd. Als Lodewijk XIV Maastricht voorbij is, vallen de beide bisschoppen de Republiek aan en de Tweede Münsterse oorlog gaat van start. Bliksemaanval De aanval begint…
-
Utrecht en de waterlinies: 1629
De Hollandse waterlinie lag in 1672 aan de westkant van de provincie Utrecht en een deel van de provincie werd geïnundeerd. De provincie had dus wel de lasten, maar niet de lusten. Ook in 1629 was er al gedoe over een waterlinie in Utrecht. Den Bosch en de Veluwe Het jaar 1629 is vooral bekend…
-
De troepen bewegingen van 5 mei tot 15 juni 1672
De Duitse bisschoppen De troepen van Lodewijk XIV De Engelsen Het Staatse leger
-
De aanval op de Smyrnavloot
In de Republiek beschouwde men Engeland en Frankrijk als elkaars rivalen. Aanvankelijk weigerde raadpensionaris Johan de Witt dan ook geloof te hechten aan het gerucht dat beide landen een geheim verdrag gesloten hadden. Er was toch de Triple Alliantie? Zou Karel II de wapens gaan opnemen tegen zijn neef, die inmiddels tot kapitein-generaal was benoemd?…
-
De Republiek en het Verdrag van Dover
In de Republiek heeft men geen idee van de inhoud van het Verdrag van Dover (1670). Sterke nog: men heeft überhaupt geen idee van het bestaan. Voor de regenten in de Republiek is het ondenkbaar dat de Engelsen en de Fransen een verbond sluiten. Zij denken dat het niet in het belang van Engeland is…
-
Verbond met Brandenburg
‘Onze’ Godard Adriaan van Reede presenteerde al op 20 november 1671 een plan aan de Staten Generaal waarin hij onder meer ten zeerste de aanbeveling deed om Friedrich Wilhelm keurvorst van Brandenburg over te halen tot een bondgenootschap met de Republiek. Immers de Republiek moest naarstig op zoek naar bondgenoten en de keurvorst had één…
-
Pattipan
Het Meissen servies in de grote zaal is echt zo’n setje dat je even in één adem noemt “En dat is een Meissen theeservies” en je gaat weer door. Maar het is best interessant om er eens goed naar te kijken, want het ziet er niet helemaal uit als een hedendaags theeservies. Koffie, thee en de pattipan…
-
Karel II zint op wraak
De grote economische bloei van de Republiek was de Engelsen al lange tijd een doorn in het oog. Het was een van de oorzaken geweest dat er vanaf 1652 al tweemaal een zeeoorlog tussen beide landen had plaatsgevonden. In 1667 kwam daar door de Vrede van Breda een einde aan. Voor Karel II van Engeland was het…