De kolom van Annebetje
  • De kolom van Annebetje

In het Amerongse bos, vlakbij Mas Montagne (voorheen het Berghuis), staat een kolom. De kolom is opgericht door Anna Elisabeth van Tuyll van Serooskerken, Lady Athlone, bij ons beter bekend als Annebetje. Als zij de kolom opricht in 1815 is haar echtgenoot Frederik Christiaan Reinhard van Reede, vijfde graaf van Athlone, al een paar jaar dood. De kolom is een teken van Annebetjes dankbaarheid voor wat er in 1815 gebeurd is.

De slag bij Waterloo, 18 juni 1815. Gezicht op het slagveld op het moment dat de Engelse bevelhebber Wellington hoort dat Pruisische hulp onderweg is. De gewonde Willem, prins van Oranje, wordt links op de voorgrond weggevoerd. De bevelhebbers en andere officieren te paard staan in het midden, rechts op de voorgrond gewonde en dode soldaten. Op de achtergrond woeden de gevechten op het slagveld.
De Slag bij Waterloo, Jan Willem Pieneman, 1824. Collectie: Rijksmuseum.

Napoleon

Napoleon werd in 1813 voor de eerste keer verbannen. Daardoor kon de Oranjefamilie terugkeren naar de Republiek. De zoon van Stadhouder Willem V wordt gevraagd om koning te worden van het nieuwe Koninkrijk der Nederlanden. Nederland is niet meer een federatie van losse provincies, maar een moderne eenheidsstaat en een monarchie. Dat valt goed bij de Oranjegezinde familie van Reede in Amerongen.

Helaas keert Napoleon als een duveltje uit een doosje terug op het strijdtoneel en op 18 juni 1815 vindt de slag bij Waterloo plaats. Daar wordt hij echt en definitief verslagen. Twee van Annebetjes naaste familieleden vochten in het Engelse leger tijdens de Slag bij Waterloo: haar zoon Reinhard Diederik Jacob, de zevende graaf, en haar kleinzoon Karel Anton Ferdinand, zoon van dochter Jacoba Helena en de vader van onze graaf Bentinck. Tot haar grote opluchting zijn beiden veilig thuis gekomen. De Kolom heeft ze opgericht ter nagedachtenis aan de overwinning bij Waterloo.

Een rechthoekige foto van een kronkelig, slordig uitziend pad dat een beetje omhoog lijkt te lopen. Rechtsvoor staat een eenvoudige stenen kolom op een grote sokkel. Daarop ligt een deksteen waarop weer een grote bol ligt. Om de sokkel staat een vierkant hek met spijlen. Voor het hek staat een man met een pet op en een jas aan. Hij kijkt naar rechts. Links, heel slecht te zien, staan twee staat twee figuurtjes, de een groter dan de ander. De kleinste heeft iets wits om zijn hals. Links en rechts van het pad staan bomen.
Gezicht op de Waterloo-kolom aan de Veenseweg op de Amerongse Berg te Amerongen. 1890-1910. Fotograaf onbekend. Collectie: Het Utrechts Archief.

Terug naar vroeger

Waarschijnlijk hoopte Annebetje dat door de invoering van de monarchie de oude rechten zouden worden hersteld. Helaas is dat niet het geval. Reinoud Diederik Jacob meldt zich nog wel aan bij de Utrechtse Ridderschap, maar dat blijkt onverenigbaar te zijn met zijn Engelse functies. Die laatste wil hij niet opgeven, mede vanwege de toekomst van zijn kinderen.

De kolom van Lady Athlone

De kolom is een eenvoudig monument bestaande uit een zogenaamd basement met daarop de kolom. Op de kolom ligt een deksteen en dan helemaal bovenop een ronde kogel. Op het basement werd een plaquette aangebracht met de onderstaande tekst. Nadat de kolom door Annebetje is geplaatst, is er nog van alles met het gedenkteken gebeurd. Maar dat is weer een ander verhaal.

Deze colom is opgerigt door A.E.C. Gravinne Douairière van Athlone ter gedachtenis van de overwinning behaald over Bonaparte en de Fransche armée door den kroonprins van Orange en de gecombineerde arméen van de hertog van Wellington en prins Blücher te Quartre Bras en in de velden van Waterloo de 18 junij 1815

Gerelateerde berichten

Dit verhaal is deel 1 van 1 in de serie De kolom van Annebetje