Kasteel Lievendaal

Ten zuiden van de Nederstraat in Amerongen stond het voormalige kasteel Lievendaal. Wat nog rest van dit kasteel is een heuvel binnen een verlande gracht. Mogelijk zijn er nog funderingen in de grond te vinden, maar daarvan is op het eerste gezicht niets te zien. Als je hier over het pad loopt is het dan ook niet direct duidelijk dat de verhoging wijst op de plek waar ooit een kasteel heeft gestaan.

Van hofstede naar kasteel naar ruïne

In 1386 stond op de plek van het latere Lievendaal een boerderij of hofstede. In 1419 werd Jan van Driebergen hiermee beleend, samen met 10 morgen land. Een morgen is iets minder dan een hectare
(10.000 m2). Jan van Driebergen heeft de bestaande hofstede afgebroken en er een nieuw huis voor in de plaats laten zetten. In 1498 wordt dan over een “stenen Huys mitter hofstede myt allen synre tymeringe ende myt thien margen lantsz” gesproken. Van de Staten van Utrecht kreeg dit Huys in 1536 de status van ridderhofstad. Het kasteel, zoals we het nu wel mogen noemen, was aan het begin van de 17e eeuw waarschijnlijk al verwoest. De enige afbeelding die van Kasteel Lievendaal bewaard is gebleven is van Roelant Roghman uit 1646/1647. Hierop is te zien dat Lievendaal echt een ruïne is.

Herbouw van Amerongen

Volgens mondelinge overdracht woonden Godard Adriaan en Margaretha tijdens de herbouw van het kasteel op Lievendaal. Mulder stelt daar al vraagtekens bij. Zij vindt een brief waarin Margaretha aangeeft dat ze in het huis van Joost van Ommeren gewoond hebben. Wat we wel zeker weten is dat Godard Adriaan van Reede Lievendaal in 1688 voor 9300 gulden kocht. Lievendaal was vanaf toen in bezit van de heer van Amerongen. Godard Adriaan liet Lievendaal afbreken, maar om welke reden is niet echt duidelijk. Het kan belemmering van het uitzicht zijn geweest of het kan gaan om met elkaar conflicterende rechten, zoals het jachtrecht. Uit de correspondentie van Godard Adriaan met Margaretha en kleindochter Reiniera valt de achtergrond niet af te leiden.

Afbraak of toch herbouw?

Uit de correspondentie blijkt wel dat in 1690 de fundamenten worden aangestopt en de brug wordt afgebroken. Of ook de bijgebouwen in die tijd werden afgebroken is niet helemaal duidelijk. Het zou kunnen dat het gebouw op de hoek van de Nederstraat en Zandvoort één van de overgebleven bijgebouwen van Lievendaal is. Later in 1690 wordt er gebouwd aan of op Lievendaal en het lijkt erop dat Reiniera, ook wel juffrouw van Lievendael genoemd, de opdracht gekregen heeft om de bouw uit te voeren. Uiteraard houdt Margaretha dit goed in de gaten.

Deese [deze brief] sal alleen deinen om uhEdele van mijne onder=
daenig respect te verseeckeren. waer door oock sal seggen
dat ick op Leivendael ben geweest alwaer de
metselaer noch beesig is met het afbreecken van de
boovenste brugge henderick de Boode heeft mijn
geseijt wat van uhEdele orders zijn omtrent het maecke

van dat huijs dei in alles sullen naergevolligt
werden het hout van amsterdam tot dat werck
is nog neit gekoomen maer wert daegelix verwacht
en sal buijten tweijfel van deese weeck heir zijn

Reiniera van Reede aan Godard Adriaan van Reede op 25 juni 1690

Afbraak

Wat er precies gebouwd wordt is niet duidelijk. Wordt het kasteel herbouwd of wordt er iets anders op de plaats van Lievendaal neergezet? Als Godard Adriaan in 1691 overlijdt stoppen de brieven. We weten dus niet wat erna gebeurt. Het is wel duidelijk dat Lievendaal uiteindelijk helemaal afgebroken is. Wanneer precies en door wie is niet duidelijk.
Hoe het ook met Lievendaal is gegaan, Kasteel Amerongen werd door Godard en Margaretha wel weer in volle glorie opgebouwd.