Het geheime verdrag van Zweden en Frankrijk

Na een onafhankelijkheidsoorlog tegen Denemarken die twee jaar duurde, werd Zweden een onafhankelijk koninkrijk. Kort daarna ging het land mee in de reformatie. De positie van het land is niet vanzelfsprekend en de politiek is expansief: Zweden groeit uit tot een grootmacht, maar komt daardoor wel in oorlog met veel van zijn buren.

Bondgenoten

In de ons welbekende Noordse Oorlog (1655-1660) is de Republiek bondgenoot van Denemarken en halverwege wisselt Brandenburg van de kant van de Zweden naar de Denen. In 1661 steunt Zweden (voor geld) een Franse kandidaat voor de Poolse troon. Zweden werd ten tijde van de Vrede van Breda dan ook verscheurd tussen het Frankrijk van Lodewijk XIV (katholiek) en zijn tegenstanders (protestant maar daaronder de Republiek, bondgenoot van aartsvijand Denemarken). Aangezien de anti-Franse factie de overhand had trad in april 1668 Zweden toe tot de Triple Alliantie.

Ommezwaai

Vier jaar bleef Zweden trouw aan dit verdrag. Maar dan slaagt in 1672 Lodewijk XIV erin de Nederlandse Republiek te isoleren. Bij het Verdrag van Stockholm op 14 april 1672 sloot Zweden een overeenkomst met de Fransen om de Fransen te steunen tegen de Duitsers, in ruil voor 400.000 Riksdaler per jaar in vredestijd en 600.000 Riksdaler in oorlogstijd. Zweden belooft een actief leger van minimaal 16.000 soldaten in stand te houden in Duitsland. Als Frankrijk in oorlog raakt met een Duitse prins, dan steunt Zweden Frankrijk.

Een belangrijke reden om voor dit verdrag te kiezen was dat Zweden ernstig verzwakt was in die tijd. De koning, Karel XI, was zwak en het bestuur corrupt. Zweden zat economisch en militair zwaar in de problemen en had het geld van Lodewijk daarom hard nodig om het leger überhaupt in stand te houden

Tegen Duitsland

Daarnaast stond in een geheime clausule dat de Zweden alle Duitsers die de Republiek te hulp zouden schieten, inclusief de keizer, zouden aanvallen. Dit lijkt nu vreemd, maar de noordkust van Duitsland, was in de zeventiende eeuw vaak (voor een deel) in Zweedse handen. Brandenburg, Denemarken, Zweden en Polen streden om die gebieden. De Zweden konden dus heel mooi de Keurvorst van Brandenburg afleiden van wat er in de Republiek gebeurde.