Bibliotheek
-
Een paardenhoef als gebruiksvoorwerp
In de bibliotheek staat op het bureau in de hoek een asbak. Niet zomaar een asbak, maar een gemaakt van een paardenhoef. Het verhaal gaat dat dit de hoef van Uranus is, het paard van Elisabeth von Ilsemann – Bentinck. Was deze hoef een herinneringsobject voor Elisabeth? Een band met paarden In het verleden was…
-
Kinderportretten
Het kind werd niet altijd als een kinderlijk wezen beschouwd. De kindertijd werd in de 16de en 17de eeuw beschouwd als een serieuze fase van voorbereiding op de volwassenheid. Er was dus weinig ruimte voor de kinderlijke wereld en fantasie. Door de eeuwen heen veranderden ideeën en opvattingen over het kind. In de 17de eeuw…
-
Wandelaars, de eerste toeristen
Het bezoeken van kastelen als toerist vinden we nu heel normaal, maar dit was gedurende het grootste deel van het bestaan van die kastelen niet zo! Ook het museum is een relatief ‘nieuwe’ uitvinding. In Nederland is Willem V de eerste die zijn privécollectie schilderijen aan het publiek laat zien. Hij bouwt speciaal hiervoor in…
-
De magie van licht
Zo in de donkerste tijd van het jaar, als het klagen over de duisternis in het huis op zijn hoogtepunt is, vraag ik mij weleens af hoe dat vroeger moet zijn geweest. De kinderen hebben het geluk dat ze zaklampentochten kunnen doen, maar wij volwassenen hebben eigenlijk geen flauw idee hoe donker het huis is…
-
Dit boek behoort aan mij
In het verleden bezat alleen de hogere sociale klasse, waartoe ook de Van Reedes en de Bentincks behoorden, een privébibliotheek. Vaak gebruikten ze een zogenaamd persoonsgebonden ex libris, dat voorin het boek werd geplakt. Het ex libris (Latijn: uit de boeken) fungeert als een eigendomskenmerk: ‘Dit boek behoort aan mij’. Tegenwoordig heeft menig boekenliefhebber een ex…
-
Catalogi van de bibliotheek
Het kasteel Amerongen beschikt over een van de weinig overgebleven adelsbibliotheken in ons land. Momenteel zijn vrijwilligers bezig om de boeken te inventariseren en de digitale catalogus waar mogelijk aan te vullen en te actualiseren. Ook in het verleden is al meerdere malen het boekenbezit beschreven en gecatalogiseerd, maar dan niet door vrijwilligers, maar door de bewoners…
-
Verdriet over overleden kinderen
Maria Frederica van Reede en Sigismund van Heiden Reinestein hebben samen veel kinderen gekregen, waarvan acht in een periode van negen jaar. Zes daarvan hebben de volwassen leeftijd bereikt. Het is schrijnend te lezen hoe snel een kind in die tijd aan een ziekte kon overlijden ondanks, of dankzij, de aderlatingen en bloedzuigers. Dat was…
-
Linnen
Eén van de zeer waardevolle zaken in een rijk huis was allerhande linnen en textiel. Dat textiel van toen komt ten dele overeen met het linnen dat we nu nog gebruiken: lakens, tafelkleden, kussenslopen, servetten, handdoeken, gordijnen. Daarnaast was er textiel dat we nu eigenlijk niet meer kennen. Beddengoed Het beddengoed zag er in de…
-
Het meisje met het schoothondje
We kennen natuurlijk allemaal het prachtige portret van het meisje in het blauwe manteltje met het kleine zwarte hondje, een markiesje, in haar armen. Het hangt boven de deur van de bibliotheek. Het meisje heet Maria Frederica van Reede (1748-1807). Zij is op deze pasteltekening zeven jaar en een toonbeeld van een mooi, bevoorrecht meisje van adellijke…
-
Mevrouw Rosande
Dat we een bijzondere adelsbibliotheek hebben, weten we allemaal, maar er is één boek waar historici vaak naar vragen en dat zijn dan vooral culinair historici. Dat is het kookboek van Mevrouw Rosande. Er is door eerdere conservatoren naar gekeken: in zowel het vriendenbulletin als in het boekje Keukengeheimen en tafelgebruiken staan recepten opgenomen. Recenter…
-
Faience
Faience is aardewerk dat bedekt is met tinglazuur. Tinglazuur is wit van kleur. Op dit tinglazuur worden meestal met andere kleuren glazuur figuren geschilderd. Voor ons is de meest bekende vorm van tinglazuur het Delfts aardewerk, maar ook elders waren faiencefabrieken te vinden. Faience is ontwikkeld om op echt porselein te lijken. Het nadeel van…
-
Imari-porselein
Regelmatig vragen bezoekers van het kasteel naar de prachtige borden die in de bibliotheek op een rek staan. Dat het heel mooi porselein is, is duidelijk. Maar wat is het precies? Deze wandborden zijn van Japans porselein, het zogeheten Imari-porselein. Dit is een verzamelnaam die in Europa gebruikt wordt voor Japans porselein gemaakt in de…
-
Het portret van de zieke Louise
De portrettist Jean Étienne Liotard hield niet van een door ziekte getekend gezicht. Louise Isabella Hermelina was ernstig ziek toen ze zich in 1756 liet portretteren door de grote kunstenaar. Diagnose van portretten In het Radboud ziekenhuis in Nijmegen hangt in een lange gang een aantal werkstukken van studenten geneeskunde die een workshop hebben gedaan…
-
Als je haar maar goed zit
Jean-Etienne Liotard heeft een prachtig portret van ‘onze’ Annebetje gemaakt. Hij heeft haar afgebeeld met hoog opgetast haar. Bovenop haar haar draagt ze een parmantig mutsje. Zij was duidelijk trendgevoelig want ze volgde met dit kapsel de heersende haarmode. Gelukkig wel iets minder uitbundig dan Marie Antoinette, die hele kunstwerken van haar haar liet maken.…
-
Wat is adel?
Regelmatig gebruiken wij op het kasteel het woordje ‘adel’ De familie van Reede was van adel, de Bentincks waren van adel… Maar wat wil dat nu zeggen: ‘van adel zijn?’ Een poging tot een summiere en dus onvolledige uitleg. Prefeodale adel De prefeodale adel is ontstaan toen Germaanse en Keltische krijgsheren de Romeinse bezittingen gingen…