Moord of manslag in 1612

Goderd van Reede, Heer van Amerongen en vader van Godard Adriaan, werd als jongeman van negentien jaar beschuldigd van manslag, onopzettelijke doodslag. Het is echter nooit tot een rechtszaak gekomen, omdat de andere beschuldigde overleed voordat er een rechtszaak kwam. Hierdoor zijn er geen rechtbankstukken bewaard gebleven en zijn er geen verslagen van alle getuigen. Onze enige bron is een verweer dat die andere beschuldigde, Vincent Dutrieucx, naar prins Maurits stuurt.

Een steekpartij

Wat was er aan de hand? Vincent Dutrieucx, stammend uit een adellijke familie, woont in Wijk bij Duurstede. Op 21 januari 1612 wordt hij door jonker Adriaan van Oostrum uitgenodigd wat te komen drinken. De jonge, nog ongehuwde, adellijke Goderd van Reede is daar ook bij. Op een gegeven moment komen Adriaan en Goderd elk aan een kant van Vincent zitten. Plots wordt Vincent dan door Goderd met een voorwerp in zijn gezicht gestoken. Het gevolg is een steekpartij. In deze worsteling steekt Goderd per ongeluk Adriaan dood, waarop Vincent snel de woning uitvlucht.

Vrijgeleide van de prins

De schout van Wijk bij Duurstede, Willem van Oostrum en neef van Adriaan, stelt een onderzoek in. Blijkbaar voelt Vincent toch nattigheid, want hij vlucht naar Culemborg. Daar wordt hij gevangen genomen en beschuldigd van manslag. Dan doet Vincent een beroep op prins Maurits. Hij stuurt een uitgebreid verweer naar de prins. Dankzij dit verweer weten we wat er op 21 januari is gebeurd, zij het dat dit de versie van Vincent is. Op grond van zijn verweer krijgt Vincent van de prins een vrijgeleide en keert hij terug naar Wijk bij Duurstede.

Verzoek afgewezen

Ondanks de vrijgeleide probeert schout Willem van Oostrum Vincent toch te arresteren. Dat mislukt echter. Nu wendt Vincent zich tot de Gedeputeerde Staten van Utrecht. Hij beklaagt zich over het gedrag van de Wijkse schout, die hem wil arresteren, ondanks een vrijgeleide van de prins. De gedeputeerden verdiepen zich in de zaak en komen tot de conclusie dat de prins de vrijgeleide heeft verleend met passering van de rechten van de Staten. Het verzoek van Dutrieucx wordt dan ook afgewezen en hij dient de provincie binnen 24 uur te verlaten. Terugkeer is eerst mogelijk met een geldige vrijgeleide.

Goderd of Vincent?

Omdat verdere gegevens ontbreken weten we niet wat er daarna precies gebeurd is. In elk geval duikt Vincent weer op in zijn woonplaats Wijk bij de Duurstede. Als Vincent daar in 1616 overlijdt, blijft de vraag: beging de jonge Goderd een manslag of was het Vincent? Opmerkelijk genoeg blijkt nergens uit de stukken dat Goderd door de justitie is verhoord. Zag hij kans om, dankzij zijn invloedrijke relaties, het voorval in de doofpot te stoppen? Schout Willem van Oostrum is de broer van Goderd’s moeder Cornelia, bovendien is hij getrouwd met Goderd’s nicht. Familie dus.