Een vermogend huwelijk

Dit verhaal over het huwelijk van Godard van Aldenburg Bentinck met Louise van Bylandt begint bij de aankoop/erving van het huis door Graaf van Aldenburg Bentinck van zijn tante, de laatste van Reede, Elisabeth Child Villiers in 1879.

Veranderende gebruiken

Godard van Aldenburg Bentinck wordt door het dorp binnengehaald als “de nieuwe graaf” en in de kleine microkosmos van Amerongen waren rangen en standen misschien nog onveranderd. Er beginnen in die tijd al wel barstjes te komen in die vanzelfsprekendheid. De gebruiken van de adel veranderden en de maatschappij om hun heen veranderde nog veel sneller. Veel families waren al niet meer in staat hun huizen of kastelen in stand te houden. Na Napoleon is de maatschappij langzamerhand verburgerlijkt: het is niet meer automatisch de adel of de regentenklasse die bestuursfuncties krijgt. De democratisering begint de samenleving in te sijpelen. Godard van Aldenburg Bentinck was zich hier misschien wel van bewust, maar in zijn wereld leek er niets veranderd.

Gedrukte kaart met allemaal namen van Messieurs. De rest van de uitnodiging is geprint in het Frans en met de hand is de genodigde geschreven: comte et madame la comtesse Charles de Bylandt et Madelle la comtesse Louise de Bylandt.
Uitnodiging voor Louise van Bylandt met haar voogd Carel J.E. van Bylandt en diens echtgenote voor een bal in hotel Le Vieux Doelen te Den Haag, (1881). Huisarchief Kasteel Amerongen, Het Utrechts Archief.

Ebenbürtig huwelijk

Godard hield dan ook vast aan tradities. Zoals gebruikelijk moest een aanstaande bruid ‘Ebenbürtig’ zijn: adel trouwt met adel. Het daten van nu is niet wezenlijk anders dan in die tijd. Er werden feesten en bijeenkomsten georganiseerd voor de chique. De dames werden begeleid door familie of ouders en de heren door vrienden. Van tevoren was bekend wie er aanwezig waren en mogelijk een geschikte kandidaat of kandidate zou zijn. In de Gotha of in het rode boekje konden ze potentiële kandidaten selecteren, zoals dat nu op Tinder gebeurt. Tijdens een dergelijk chique diner-dansant werd men aan elkaar voorgesteld en met wederzijds goed vinden werden verdere ontmoetingen afgesproken.

Geschikte partner

Zo vindt ook de ontmoeting tussen Godard en Louise plaats. Louise krijgt de goedkeuring van haar schoonmoeder, die verrast is dat zij niet voor een kennismaking met een huwelijkspartner naar Engeland hoeft af te reizen. Zij vindt dat Louise een goede en welgestelde partij is. Dit leidt tot een huwelijk drie jaar later, beiden zijn dan 23 jaar oud.

Beschrijving; man met snor draagt pak en zit aan tafel. Vrouw staat en heeft een waaier in haar linkerhand en heeft haar rechterarm om man heengeslagen. Links sokkel met vaas en plant.
Portret van Godard John George Charles van Aldenburg Bentinck (1857-1940) en Augustine Wilhelmine Louise Adrienne van Bylandt (1861-1916), Richard Kameke, 1883-1899. Collectie: RKD – Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis (Collectie Iconografisch Bureau).

Akte van huwelijkse voorwaarden

Daags voor de huwelijksvoltrekking moet dan nog de akte passeren met de huwelijkse voorwaarden. Ze trouwen expliciet niet in gemeenschap van goederen, maar uitgesloten hiervan zijn meubels en huisraad. Het venijn zit hem in het kortste artikeltje dat hierop volgt:

De goederen van de vrouw worden door den man beheerd.

Door het huwelijk komt op deze wijze voor de jonge Godard vermogen beschikbaar dat hij kan investeren in het huis en dat hij kan gebruiken voor het aankopen van gronden.

De goederen van de vrouw worden beheerd door den man
Fragment uit de akte van huwelijkse voorwaarden van Godard van Aldenburg Bentinck en Louise van Bylandt. Huisarchief Kasteel Amerongen, Het Utrechts Archief.

Het Amerongs interieur

Een jaar later wordt het ouderlijk huis van Louise in Den Haag verkocht. Zo komt er een grote hoeveelheid meubelen en schilderijen naar Amerongen, wat als een aanzienlijke verfraaiing van het huis wordt beschreven.
Wanneer alles in Amerongen aankomt beschrijft men dat het rommelig is en enige tijd zal kosten alles een plaats te geven. Het is de vraag hoe het huis er nu uit zou hebben gezien als dit huwelijk niet had plaats gevonden.

BronnenFeiten
Putten, Leo van (2017). Louise Bentinck, geboren van Bylandt (1861-1916); Een getekend leven. Ongepubliceerd.Verlies van ouders. Stiefouders, onzekerheid over gezondheid
Mulder, A.W.J. (2015). Kasteel Amerongen en zijn bewoners. Amerongen: Vriendenkring van Kasteel Amerongenpagina 130-133: Haar vermogen maakte het mogelijk verdere verfraaiingen aan te brengen in het huys
Ronnes, Hanneke en Conrad Gietman (2020). De laatste oorlog van het kasteel, kastelen en buitenplaatsen in de tweede wereldoorlog. Amersfoort: Nederlandse Kastelen Stichtingpagina 2-3: Verlies van adellijke invloed en van inkomen.
HUA1001.4370 Akte van huwelijkse voorwaarden tussen Godard Bentinck en Louise van Bylandt, met stukken betreffende de huwelijkssluiting en aantekeningen over de huwelijksreis, 1884Geen gemeenschap van goederen en het beheer van de goederen van de vrouw door de man
HUA1001.4372 Brieven gericht aan Godard Bentinck afkomstig van Adriana Slotemaker, met verslag van de toestand van Louise van Bylandt die wegens ziekte op het huis Oostduin in Den Haag verblijft, 1895-1896Verslag over het welbevinden van Mevrouw aan Dhr. Van Aldenburg-Bentinck

ObjectInvalshoek
Portret van Louise galerijgetekend leven, rijkdom van de hal, schilderijen en balustrade
Portretten ouders Louise KoningskamerRijke familie, enige erfgenaam
Eetkamer/GalerijIn relatie tot Cuypers en het geld dat Bentinck nodig had om zich Cuypers te kunnen veroorloven

Gerelateerde berichten

Chris Kroes avatar