Op het schilderij boven de schouw in de grote zaal is Frederik Willem I, keurvorst van Brandenburg te zien. Waarom hangt deze Duitse vorst, die voortleeft onder de naam “De Grote Keurvorst” op zo’n prominente plek in het kasteel?

De keurvorst en de brand

In het rampjaar 1672 zit Godard Adriaan van Reede in Berlijn met een diplomatieke missie. Hij heeft de opdracht om de keurvorst te bewegen militaire steun te verlenen aan de Republiek in de oorlog tegen Frankrijk. Daar in Berlijn krijgt Godard Adriaan in maart 1673 het ontstellende bericht dat zijn kasteel in Amerongen door de Fransen tot de grond toe is afgebrand. Zonder twijfel heeft hij de keurvorst dit verteld, want de persoonlijke verhouding met de keurvorst is zonder meer vriendschappelijk.

Een groot, roze, barok paleis. Het heeft een kelderverdieping en daarboven twee verdiepingen. In plaats van een trap heeft het een helling naar de beletage zodat je met de koets voor kunt rijden. Het paleis heeft een groen dak met op de rand allemaal beelden. Voor het paleis ligt een groot plein waarop mensen flaneren, zowel lopend als te paard. Er komt net een koets met zes paarden voorrijden.
Uitzicht op het Potsdammer stadspaleis vanuit de lusthof, Andreas Ludwig Krüger naar Johann Friedrich Meyer, 1790. Collectie Potsdam Museum.

Pruisisch hout

Als wordt overgegaan tot de herbouw van het kasteel, maakt de keurvorst een genereus gebaar. Hij schenkt ‘800 sware bomen Timmerhout‘ uit de Pruisische bossen. Bovendien betaalt hij de transportkosten van het in 12 kisten verpakte Saksisch marmer, waarmee de schoorsteenmantels in de Grote Zaal zullen worden gemaakt.
De keurvorst leeft mee met de bouw, want als hij in 1675 op doorreis is naar Den Haag, doet hij Amerongen aan om zich persoonlijk op de hoogte te stellen van de vorderingen van de bouw.

Een brede rivier met op de achtergrond de grote kerk van Dordrecht. Links voor twee mannen op een vlot van gigantische boomstammen. Rechts een roeibootje en voor het vlot twee zeilbootjes.
Vlotter voor Dordrecht, Albert Cuyp, 17de eeuw. Collectie Städelmuseum Frankfurt am Main. Op de voorgrond een vlotter, zo vervoerde men hout in de 17e eeuw.

Paarden en honden

Timmerhout en vrachtkosten zijn niet de enige geschenken geweest van de keurvorst. Boven de ingang van de bibliotheek hangt een sjabrak. Dit prachtig rijk versierde zadeldek is eveneens een cadeau van de keurvorst.
Daarnaast weten we dat de keurvorst zijn vriend in elk geval nog twee jachthonden voorzie van met goud bewerkte halsbanden en en ring met diamant cadeau deed. En -last but not least- schonk de keurvorst, aldus de overlevering, een schilderij van zichzelf en zijn vrouw Dorothea. En die hangen nog steeds boven de schouwen van de grote zaal.

Zo’n voorname vriend is wel een mooie plek waard in deze Grote Zaal!

Op een vooruit springend lichtbruin paard met zwarte manen en zwarte staart zit een man in harnas. Hij kijkt ons strak aan en heeft in zijn linkerhand de teugels en in zijn rechterhand een maarschalkstaf. Op de achtergrond vindt een veldslag plaats. Links boven twee engeltjes die een wapen met een staf en een kroon erboven en een (zijn?) helm vasthouden.
Frederik Willem I van Brandenburg, toegeschreven aan Rutger van Langevelt (toegeschreven aan). Collectie Kasteel Amerongen
ObjectMakerDateringMateriaalVaste plek (Atlantis)
Portret van Friedrich Wilhelm van Brandenburg (1620-1688)Rutger van Langevelt (toegeschreven aan)Olieverf op doekGrote zaal (0904)
Portret van keurvorstin Dorothea van Sleeswijk-Holstein-Sonderburg-Glücksburg (1636-1689)Rutger van Langevelt1683Olieverf op doekGrote zaal (0905)
Brandenburger sjabrak van fluweel met zilverborduurselonbekendFluweel met zilverborduurselHal (0636)

Gerelateerde berichten

Auteur

  • Leunis van Klinken

    Ik ben een liefhebber van geschiedenis. Na een werkzaam leven in het onderwijs (bao+schoolbegeleiding) ben ik met veel genoegen rondleider. Ik vind het iedere keer weer een uitdaging om een groep mensen mee te nemen op reis door de geschiedenis, in de hoop dat ze genieten van de rijke historie van het kasteel en zijn bewoners.

    Bekijk Berichten