17de eeuw
-
Een mythische doop?
Op de galerij, boven de deur naar de Bentinckkamer, hangt een schilderij waar veel mensen nogal van schrikken: een vrouw die een kind bij zijn voeten beet heeft en in het water houdt. Bezoekers vragen regelmatig wat er op dit schilderij te zien is. Wordt de baby mishandeld, gedoopt of wat? Als je dan zegt:…
-
Margaretha op hete kolen
Stel je voor er is een oorlog op komst. Je merkt het aan de mensen. Je kan het bijna ruiken. De Fransen rukken op. De eerste maanden van 1672 moeten voor Margaretha erg verwarrend zijn geweest. Wat gebeurde er allemaal? Vluchten, maar waarheen? Voor de informatievoorziening was ze afhankelijk van “horen en zeggen” van toevallige…
-
Nachtelijke behoeften
Of je nu van adel bent of niet! ’s Nachts moet je misschien, na ’s avonds een paar glazen bier, wijn of water gedronken te hebben gewoon plassen. Of erger, je krijgt kramp in je buik, want je blijkt niet tegen schaaldieren te kunnen. Secreten Wat dan ? Geen van de kamers was voorzien van…
-
Podcast Rampjaar 1672 van Luc Panhuysen
Naar aanleiding van zijn boek Rampjaar 1672 heeft Luc Panhuysen met Matthijs Deen voor de VPRO een podcast van vier afleveringen, met fragmenten uit de brieven van Margaretha, Godard Adriaan en Godard, andere ooggetuigen en krantenberichten. Luc Panhuysen licht het zelf toe.
-
Steen en graveel
Naast alle gedrukte letters die in boeken horen te zijn, zijn er vaak ook allerlei sporen van gebruikers te vinden. Het meest gewoon is dat de eigenaar zijn naam in het boek zet of dat iets formeler doet met een gedrukt ex libris. Maar je komt ook aantekeningen in de kantlijn tegen of op losse…
-
De romantische jaren van Godard en Ursula Philippota
In 1666 trouwen Godard van Reede van Ginkel en Ursula Philippota van Raesfelt. Dit adellijke stel behoorde tot de bevoorrechten in het onrustige, woelige landje van de jonge Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Hoe zouden zij hun eerste huwelijksjaren hebben doorgebracht in de periode, die achteraf “De stilte voor de storm” genoemd kan worden? Een…
-
De cadeaus van de keurvorst
Op het schilderij boven de schouw in de grote zaal is Frederik Willem I, keurvorst van Brandenburg te zien. Waarom hangt deze Duitse vorst, die voortleeft onder de naam “De Grote Keurvorst” op zo’n prominente plek in het kasteel? De keurvorst en de brand In het rampjaar 1672 zit Godard Adriaan van Reede in Berlijn…
-
Wat als het wapenschild scheef hangt
In de Lodewijkskamer hangt het portret van Margretha Turnor. Zij is hier de tachtig al gepasseerd. Als ik met bezoekers voor haar portret sta laat ik altijd een stilte vallen en vraag dan aan de bezoekers wat zij van haar portret vinden. Er vallen dan termen als streng, gelovig en ….een harde vrouw! Dat beeld…
-
Een ingelijst zadeldek
Boven de ingang van de bibliotheek hangt een ingelijst zadeldek, onderdeel van het tuigage van rijpaarden. In vaktermen heet zo’n zadeldek een ‘sjabrak’. Blijkbaar is dit exemplaar een bijzondere sjabrak, anders lijst je hem niet in. Vorstelijk geschenk Inderdaad, dit is een heel bijzonder exemplaar. Deze sjabrak is een geschenk van Frederik Willem van Brandenburg…
-
De vrome schoonmoeder en haar katholieke schoondochter
Op de galerij hangen de portretten van Margaretha Turnor en haar schoondochter Ursula Philippota harmonieus naast elkaar. Hoewel een goede verstaander misschien opvalt dat ze van elkaar afgedraaid afgebeeld zijn. Helaas was hun relatie verre van harmonieus. Margaretha moest niets hebben van de Roomse Kerk. Zij was het er dan ook niet mee eens dat…
-
Willem III koning van Frankrijk?
Op de Galerij, bij het raam aan de oostzijde, hangt een gravure waarop Willem III staat afgebeeld. In de tekst eronder wordt deze prins van Oranje koning van Frankrijk genoemd. Hoe zit dat? Een uitstervende lijn Het begon allemaal met Edward III (1312-1377), die op 15 jarige leeftijd koning van Engeland werd. Zijn moeder was de dochter…
-
De dominee
Margaretha Turnor en haar echtgenoot baron Godard Adriaan van Reede waren diepgelovig en behoorden zoals velen in die tijd tot de gereformeerde kerk. In naam heerste er in de Nederlanden van de 17e eeuw godsdienstvrijheid, maar de ware religie, zoals het protestantisme genoemd werd, voerde wel de boventoon. Margaretha en dominee Keppel Er was iemand in…
-
In Amerongen staat een hemelbed
De namen ‘Lodewijksbed’ en ‘Lodewijkskamer’ zorgen nogal voor wat vragen bij rondleiders. Waar komt de naam ‘Lodewijkskamer’ vandaan en heeft Lodewijk XIV in het ‘Lodewijksbed’ geslapen óf was het misschien wel Lodewijk Napoleon die hierin geslapen heeft? Laten we de feiten die we kennen eens op een rij zetten. Lodewijk XIV en Marot Het model…
-
De Feniks
De Feniks (of Phoenix) is het symbool voor de herbouw van het kasteel Amerongen. De Feniks is een vogel uit de Griekse mythologie. In het verhaal herrijst de Feniks telkens weer uit zijn eigen as. Eens in de 500 jaar gaat de Feniks op zijn nest gaat zitten. Dat nest, gemaakt van verschillende kruiden, waaronder…
-
De brieven van Margaretha
In het reismeubel van Godard Adriaan van Reede werden 490 brieven van Margaretha aan haar man bewaard. De brieven spreken al jaren tot de verbeelding. Mejuffrouw Mulder citeert ze al regelmatig in haar boek over Kasteel Amerongen uit 1949 en Luc Panhuysen gebruikte de brieven in 2009 als leidraad voor zijn boek Rampjaar 1672. Mijn…