De tweede helft van de 18de eeuw was het hoogtepunt van het muzikale leven van Kasteel Amerongen. Dit is de tijd van Frederik Christiaan Reinhard van Reede, vijfde graaf van Athlone (door zijn echtgenote Lorretie genoemd) en zijn echtgenote Anna Elisabeth van Tuyll van Serooskerken (Annebetje). In de archieven vinden we veel bladmuziek uit die periode en zijn er rekeningen van muziek- en danslessen. Bovendien werden er in die periode diverse instrumenten aangeschaft.

Heupstuk van een zittende vrouw, opgestoken haar met parels. Parels in oor en om hals. Goudgele japon met kanten keurs en mouwlubben. Zwarte omslagdoek. De rechterhand op schoot en de linkerhand aan gelaat, leunt met de elleboog op en tafel.
Portret van Anna Elisabeth Christine van Tuyll van Serooskerken (1745-1819), Jean Humbert, 1765 – 1794. Collectie Kasteel Middachten, bron: RKD.
Heupportret van een zittende man, gepoederde pruik met staartstrik; blauwe fluwelen rok en vest met grote knopen; kanten jabot en manchetten; de rechterhand op het dijbeen; de linkerhand op (gevlochten rieten) rugleuning van stoel.
Portret van Frederik Christiaan Reinhard van Reede van Ginkel (1743-1808), Jean Humbert, 1750 – 1774. Collectie Kasteel Middachten, bron: RKD.

Annebetje speelde klavecimbel en danste graag, Frederik Christiaan Reinhard speelde viool en fluit. Vele mannelijke Van Reedes waren bovendien lid van muziekgezelschappen. Frederik Christiaan Reinhard van Reede was lid van het Utrechtse Stadsmuziekcollege. Hij heeft daar de functies van vice-decanus en later zelfs decanus (voorzitter) vervuld.

Muziekles

Zoals het hoort kregen ook alle negen kinderen van Annebetje en Frederik muziekles en dansles. Een groot deel van deze kinderschare was muzikaal zeer getalenteerd en actief. Er werden door de familie veel instrumenten bespeeld: klavecimbel, piano, gitaar, harp, viool, fluit en klarinet. Een van hun dochters, Christina Reiniera, wist huisvriend generaal Van Kapellen, gevangen en ter dood veroordeeld door de Fransen, met haar muzikale talenten vrij te krijgen.

Musicerend gezelschap of De muziekles. In een interieur gebaart een staande vrouw naar een man met een viool onder de arm en die met zijn strijkstok naar een muziekboek op een lessenaar wijst. Rechts een zittend vrouw met een gitaar op haar schoot. Rechts ligt de gitaarkist en muziekpapier op de vloer. Rechtsachter een doorkijk naar achterliggende vertrekken. Boven de deur een schildering van Apollo met zijn lier.
De Muziekles, Louis Moritz, 1808. Collectie Rijksmuseum.

Bladmuziek

Uit de bladmuziekcollectie blijkt dat er veel samengespeeld werd. Er is veel muziek voor zang, begeleid door klavecimbel, gitaar of harp. Daarnaast is er bladmuziek voor de vele combinaties van instrumenten die zij en haar gezin bespeelden. Er is muziek van Johann Christian Bach (zoon van Johann Sebastian) en Thomas Augustine Arne (1710-1778), violist, organist en theatercomponist in Engeland. Hij is trouwens degene die het Engelse volkslied ‘Rule Brittania’ componeerde!

Instrumenten

Annebetje schafte het Bätzorgel (1780 besteld, 1813 geleverd) aan dat nu op de galerij. Het Kirkman-klavecimbel (1766) was een huwelijkscadeau voor haar huwelijk met Frederik Christiaan Reinhard van Reede. 

In de Grote Salon staat een harp, die waarschijnlijk door Frederik Willem van Reede, de zesde graaf van Athlone, een zoon van Frederik en Annebetje, bespeeld is.

Links een vrouw met een luit, rechts een man met een viola da gamba. Tussen deze twee aan een tafel geeft een man een jongen muziekles of zangles.
Musicerend gezelschap, Gerard van Kuijl, 1651. Collectie Rijksmuseum.
ObjectMakerDateringMateriaalVaste plek (Atlantis)
Enkelpedaalharp1750-1799Noten- en SparrenhoutGrote zaal 41 (0252)
Kirckman KlavecimbelJ. Kirckman1766Koningskamer 7 (0285)
KabinetorgelThomas Gideon Bätz1813MahonieGalerij 69 (0462)
Christina Reinira van Reedenaar CoswayOlieverf op doekGalerij 51 (0857)
Archiefstukken
HUA1183 Muziekbibliotheek van Huis Amerongen

Gerelateerde berichten

Auteur

  • Marion vd Hurk

    Naast mijn werk als instructeur Eerste Hulp en auteur van diverse EHBO boeken, ben ik hier sinds januari 2001 rondleider. Geschiedenis vond ik van jongs af aan boeiend en leerzaam. Het terrein van Kasteel Amerongen oplopen voelt als thuiskomen. Ik leid dan ook graag bezoekers rond in dit kasteel met zijn boeiende historie.

    Bekijk Berichten