Van 1763 tot 1766 vond Mozarts grote reis door West-Europa plaats. Op uitnodiging van prinses Carolina, de zus van stadhouder Willem V, verbleef Wolfgang Amadeus Mozart met zijn zus Nannerl en hun vader Leopold Mozart in Den Haag om in de Republiek concerten te geven.
Den Haag
De nog maar negenjarige Mozart en zijn zestien jaar oude zus wachtte een warm onthaal door de Oranjes in september 1765. Verrukt waren ze over de wonderbaarlijke kwaliteiten die Wolfgang bezat. Hij speelde de moeilijkste pianoconcerten en daarnaast ook eigen composities. Bij aankomst in Den Haag gaven ze zowel een concert aan het hof als een openbaar concert in de Oude Doelen.
In Den Haag schreef Wolfgang op 9-jarige leeftijd zijn vijfde symfonie, ook wel de ‘Haagse symfonie’ (KV 22) genoemd. Stel je hier overigens niet te veel van voor: de symfonie duurt vijf minuten.
Verlengd bezoek
Het was niet de bedoeling om lang in de Republiek te blijven, maar kort na aankomst werd Nannerl ziek. Twee maanden later werd ook de kleine Wolfgang ziek, en dus werd het verblijf verlengd. In januari waren beide kinderen hersteld en werden er weer concerten in Den Haag en Amsterdam georganiseerd. Op acht maart van dat jaar werd prins Willem V zestien. Die verjaardag werd hij stadhouder van alle provincies in de republiek. Een reden voor de Mozartjes om langer te blijven, om de festiviteiten rondom de installatie op te luisteren. Deze extra tijd in de republiek werd gevuld met onder andere componeren. Hij componeerde zowel stukken opgedragen aan prinses Caroline als stukken ter gelegenheid van de installatie van Willem V.
Installatie van Willem V
De festiviteiten rondom deze installatie duurden vijf dagen (van 7 tot 12 maart 1667). Voor alle aanwezige instrumenten componeert Mozart het Galimathias Musicum (KV 32) dat op 11 maart in première ging. Mozart noemde het stuk zelf Quodlibet (wat dan ook) en Galimathius betekent zoiets als mengelmoesje. Het stuk bestaat dan ook uit zeventien delen die allemaal een andere sfeer hebben. Uit het handschrift blijkt dat de jonge Wolfgang er inderdaad aan gewerkt heeft, maar ook vader Leopold heeft de ganzenveer meerdere malen in de inktpot gedoopt.
Frederik Christiaan Reinhard van Reede, de vijfde graaf van Athlone, en zijn broer Arend Willem hadden samen met prinses Carolina onderwijs gehad. Gezien de gezamenlijke voorliefde voor muziek is het heel waarschijnlijk dat de Van Reedes bij één of meerdere concerten aanwezig waren.
Utrecht
Het laatste concert in de Republiek van de familie Mozart vond plaats in Utrecht. Hierbij werden zij begeleid door leden van het Utrechts Stadsmuziekcollege. Frederik Christiaan Reinhard van Reede, de 5de graaf van Athlone was voorzitter van dit college, dus was hij waarschijnlijk als muzikant of organisator betrokken bij dit concert. In het trottoir van de Utrechtse Minrebroederstraat ligt een gedenksteen voor dit bezoek. “Hier, in de ‘Plaets Royale’ logeerde vader Leopold met zijn twee kinderen Nannerl en Wolfgang”. Het concert vond plaats op 21 april 1766 in het Bijlhouwersgildehuis tussen de Drieharingensteeg en de Zakkendragerssteeg. Leopold Mozart maakte aantekeningen over dit concert in zijn reisverslag. Bij Jan Kirchner (tabakshandelaar) violist, Oswald Winter (winkelier) hoornist en Johannes de Gogij, altist schreef hij in dit verslag achter hun namen: ‘Capitale Esel’. Hij was niet erg gecharmeerd van hun capaciteiten. Een troost voor Utrecht was dat Leopold later in Dijon dezelfde dieren op liet draven om de musici daar te karakterisen: ‘asini tutti’.
Geef een reactie