In de knusse gezellige bibliotheek zou je bijna vergeten dat deze kamer een metamorfose heeft ondergaan en eerst een eetkamer was. In de kamer zijn er nog twee dingen die herinneren aan zijn verleden als eetkamer.

Oude handgetekende platte grond. Links een kamer met twee ramen voor en twee ramen links, dan een dunne muur met helemaal links een doorgang naar een smalle ruimte die één raam diep is.
Fragment van: Plattegrond van de eerste verdieping van Kasteel Amerongen, 17de eeuw. Huisarchief Kasteel Amerongen, Het Utrechts Archief.

‘Dienkeuken’

Oplettende gasten herken de ruimte achter de kamer als de dienkeuken die ook bij de huidige eetkamer zit. In de plattegronden die rond de bouw gemaakt zijn, is die ruimte al ingetekend. Alleen zit de doorgang niet in het midden maar aan de zijkant bij het raam, net als bij de dienkeuken in de moderne eetkamer. Deze ruimte heeft niet alleen veel verschillende namen gehad, als je naar de inhoud kijkt van de ruimte in de inventaris, dan lijkt de functie toch te verschillen in de tijd.

In de inventaris van 1722 heet de ruimte ‘het linnencamertje’. Wat betreft de inhoud lijkt het een soort textielopslag: behangsels, dekens (zonder bed), paviljoens, tafelkleden en ook twee oude matten stoelen en een Engels boek in folio. In 1747 heet het de ‘provisiecamer’, maar lijkt de functie meer opslag: een houten grenen kast, twee tafels en vier stoelen én het portretje van vrouw Doorslagh. In 1756 het het ‘de desertkamer’ en dan zijn er meer spullen die met eten te maken hebben: koffie- en theebenodigdheden en allerhande blikken, bussen en manden. Tien jaar later is het nog steeds ‘de desertcamer’, maar er staat een eiken pers en verder lijkt een soort opslag voor tafels: een geboende tafel met een schraag, een kleine witte tafel en een schenktafel. Overigens worden in sommige inventarissen zilver, linnen en serviezen apart geïnventariseerd en niet per ruimte.

Behang

Het tweede restant van de eetkamer is het behang dat in de huidige bibliotheek hangt. Het is uniek dat een dergelijk behang op de originele plaats en nog compleet te vinden is. Meestal worden er slechts fragmenten gevonden, waarmee een behang gereconstrueerd kan worden. Nu wordt het behang verdrongen door de drukke inrichting van de ruimte, maar bij een soberder inrichting komt het helemaal tot zijn recht. Het donkere behang paste in zijn tijd perfect bij een eetkamer. Dit blijkt bijvoorbeeld uit een 19de-eeuwse vertaling van L. Reynaud’s Traité d’Architecture, waarin over het afwerken van wanden vermeld werd:

De lichte kleuren behooren niet in eene eetzaal; zij behoeft daarom niet somber te zijn, maar men trachte alles te vermijden wat de aandacht van den glanschrijken disch zou kunnen afleiden.

Behang in de bibliotheek van Kasteel Amerongen. Foto: Michiel Stokmans.

Archiefstukken
HUA 1001.3179 Inventarissen, 1722 (3)Scan 6: op het catoenenkamertje
HUA1001.3754 Inventaris van de nalatenschap van Frederik Willem van Reede en van de hem door Reinhard van Reede nagelaten goederen. Met inhoudsopgave, 1747Scan 30: op de provisiecamer
HUA1001.3757 Inventarissen van roerende goederen op het huis Amerongen, 1756 en z.j.Scan 5: Desertcamer
HUA1001.3759 Staten van de boedel nagelaten door Frederik Willem van Reede en zijn echtgenote. Met index, 1766 en z.j.Scan 50 en 51: Desertcamer

Gerelateerde berichten