Het begint te vriezen

This entry is part 27 of 27 in the series Rampjaar: Hollandse Oorlog
This entry is part 12 of 12 in the series Rampjaar militair: waterlinies
This entry is part 4 of 4 in the series Rampjaar in Holland en Zeeland

In december 1672 vroor het dat het kraakte in het Hollandse deel van de republiek. Zelfs de Rijn was bevroren. En een waterlinie is maar zo sterk, als zijn zwakste schakel.

De inundaties van de Oude Rijn tussen Woerden en Alphen aan de Rijn waren erg smal, eigenlijk niet breder dan de rivier. Een smalle bevroren rivier is voor vijandelijke legers veel te makkelijk om over te steken. Dit betekende dat de Republiek in gevaar was!

Schematische kaart van De Republiek, links boven Amsterdam, links onder Dordrecht. Rechts Utrecht en Gorinchem. In het midden is een groot blauw vlak dat van de Zuiderzee (tussen Muiden en Naarden) naar links afbuigt richting het Haarlemmermeer, dan smaller wordt tot Woerden. Tussen Woerden en Gouda is er een smal stuk dat dan weer breed wordt rondom de Lek. Het deel tussen de Waal en de Lek is heel breed tot Gorinchem waar het weer smaller wordt. Het onderste stuk ligt onder de Waal bij Gorinchem.
Oude Hollandse Waterlinie, Niels B. Bron: Wikimedia Commons

Het ijs verzwakken

Om te zorgen dat het ijs gevaarlijk zou zijn voor de Fransen, hielden de Nederlanders het water onder het ijs in beweging. Dit gebeurde door het openen van sluizen en het laten draaien van de poldermolens. Boeren hakten bovendien bijten in het ijs en vaargeulen werden met ijsbrekers opengehouden. Een heel gedoe, waar duizenden mensen bij betrokken waren.

Wintergezicht op de Amstel gezien vanaf Amsteldijk over de Amstel naar Weesperzijde. Geheel links ingang Oliphantspad met rechts daarvan Lokhorst en de IJsbreker (Weesperzijde 23). In het midden graslanden en rechts Oetgenspad. Links in de Amstel de boot de IJsbreker.
Wintervreugde op de Amstel, Tieleman van der Horst en Petrus Schenk, ca. 1730 – 1736. Collectie Stadsarchief Amsterdam. Links het schip De IJsbreker.

Van het ijs kon trouwens door het Staatse leger ook geprofiteerd worden. Met troepen op schaatsen en met sleden werden in Woerden acties tegen de Fransen uitgevoerd. 

Gerelateerde berichten

Marion vd Hurk avatar