Geen uitje naar de Veluwe

This entry is part 7 of 7 in the series Rampjaar militair: steden en vestingen
This entry is part 8 of 8 in the series Rampjaar: Tweede Münsterse Oorlog
This entry is part 5 of 5 in the series Het Rampjaar militair: veldtochten

Na de verovering van Grol trekken de bisschoppelijke troepen naar het westen. Na oponthoud door het Beleg van Bredevoort (van 12 tot 18 juni) trekken ze verder naar de IJssel die er inmiddels verlaten bij ligt. Op 21 juni veroveren ze Lochem, Deventer, Hattem, Elburg en Harderwijk. Lodewijk en zijn broer hebben inmiddels Doesburg en Zutphen ingenomen.

Boven een grote paling, blauw grijs, daaronder een kleinere bruine paling. Rechtsboven genummerd 21. Onder de afbeelding drie vakken met in het eerste vak de Nederlandse namen (1. lampreij rivier negen oog; 2. Zee Paling), in het tweede vak de Latijnse namen (1. Lampreta; 2. anguilla Marina) en in het derde vak de Franse namen (1. 2. anguille de mer).
Rivierprik en zeepaling, Elias Verhulst, 1595-1610. Onderdeel van het zesde album met tekeningen van vissen, schelpen en insekten. Zesde van twaalf albums met tekeningen van dieren, vogels en planten bekend rond 1600, gemaakt in opdracht van keizer Rudolf II. Collectie: Rijksmuseum.

Het uitstapje naar de Veluwe was niet bedoeld om een pondje paling te halen. Elburg en Harderwijk waren rijke plaatsen die strategisch aan de Zuiderzee lagen. Op 23 juni worden Zwolle en Kampen veroverd en in het achterland geeft men zich over of men vlucht en zo wordt op 26 juni door getrokken naar Steenwijk, Kuinre en Blokzijl.

Troepenbewegingen in Overijssel en Gelderland. Met zwarte pijlen zijn de bewegingen van de bisschoppelijke troepen aangegeven: van Borculo via Zwolle en Kampen naar Elburg en Harderwijk.
De bewegingen van de bisschoppelijke troepen van 18 tot 23 juni 1672. Fragment uit: De troepen bewegingen van 18 juni tot 21 juli 1672.

De Fransen grijpen in

Dit bleek niet naar de zin van de Franse bondgenoot. De beide bisschoppen moesten op 28 juni terug achter de IJssel! 

De Fransozen bezetten Harderwijk en Elburg zo wel heel gemakkelijk. Hierbij hoorden de destijds geldende oorlogsregels: ze konden doen alsof ze deze steden zelf hadden veroverd. Dat Harderwijk op 21 juni goede capitulatieafspraken met de bisschoppen had gemaakt, telde al niet meer, nee, ze kregen van de Fransen inkwartiering en bovendien een zware schatting opgelegd. 

Maximilliaan Hendrik van Beieren kreeg Deventer en Christoph Bernard van Galen trok verder naar het noorden.

Ingekleurde gravure met twee keer een zicht op Harderwij: bovenaan vanaf land en onderaan vanaf zee. Binnen de stadswallen zijn alle huizen en kerken getekend, boven de stad zijn de namen van de poorten en kerken geschreven.
Herderwijck, onbekende maker, ca. 1600. Collectie Gelders Archief.

BronnenFeiten
Haverkate (2002). Rampjaar 1672 begon met Bommen Berend. Op: Tubantia. Benaderd: 23 april 2022.Overdinkel was de eerste verovering van de bisschoppen in het Rampjaar
Bakkerm Theo (2011). 1672: een Rampjaar voor Harderwijk. Op: Historisch Harderwijk. Benaderd: 23 april 2022.Inname van Harderwijk in het Rampjaar. Verdrag tussen de bisschoppen en de stad Harderwijk. Afspraak tussen de Fransen en de bisschoppen.
Overlast voor de bevolking.
Wikipedia (2020). Tweede Münsterse oorlog. Benaderd: 23 april 2022.Route en data van veroveringen van de bisschoppen.

Gerelateerde berichten

Hans Strootman avatar