In de Bentinckkamer hangt een groot schilderij van Elisabeth, Sigurd en hun kinderen Siegfried en Wilhelm. En natuurlijk niet te vergeten hun twee honden. Dit schilderij is geschilderd door Adolf Pirsch, een Oostenrijker die in verschillende Europese landen gewerkt heeft. Van 1908 tot 1915 is hij verschillende keren in Nederland geweest om zich er in 1915 definitief te vestigen. Pirsch schilderde vooral portretten van de adel. Zo heeft hij portretten van verschillende leden van de familie Van Pallandt geschilderd en van de bankier Willem Hendrik van Loon en zijn echtgenote.

Op de achtergrond een interieur met marmeren zuilen met daarvoor een groen gordijn. Net links van het midden van het portret staat een man in een groen militair uniform. In het midden schuin zittend een dame met kort haar, oorbellen in en een sierlijke blauwe avondjurk. Rechts naast haar staat een jongen met een witte blouse met een fladderige kraag, een roze-rood jasje en een zwarte kortebroek. Hij heeft zijn linkerhand in zijn zij, met zijn rechter arm leunt hij op dezelfde leuning als zijn moeder. In zijn rechterhand heeft hij een iris. Voor op de grond zit een kleinere jongen met een witte blouse, een beige jack en korte broek. Hij houdt een teckel vast die naast hem, op de jurk van zijn moeder, ligt. De dame heeft haar rechter hand op de snuit van een Ierse Setter. Helemaal links ligt op het groene gordijn een pickelhaube, een duitse militaire helm met een punt erop.
Familie von Ilsemann, Adolf Pirsch, ca. 1928. Collectie Kasteel Amerongen.

Eigen publiciteit

Hij verzorgde zijn eigen publiciteit en schuwde daarbij niet enige overdrijving over zijn eerdere internationale successen. Voor een tentoonstelling van zijn werk in 1926 in Haarlem had hij een portret gemaakt van een foto van prinses Juliana. Hij nodigde vervolgens prins Hendrik uit om de tentoonstelling te bezoeken in de hoop dat hij het portret zou kopen of dat hij zo een opdracht zou krijgen om prinses Juliana naar het leven te schilderen. Helaas is dat niet gebeurd.

Portret van Juliana ten voeten uit en face naar links met haar linkerbeen naar voren. In haar handen houdt ze een roze bloem voor haar borst vast. Juliana draagt een licht roze japon die wappert in de lucht. Om haar middel is een wit lint gestrikt. Het lichtbruine haar is kort en golvend. Ze draagt witte schoenen met een kleine hak en is weergegeven in een groene omgeving voor een meer. Rechts van haar staat een boom. De lucht is blauw met een paar stapelwolken.
Portret van Juliana, Adolf Pirsch, 1926. Collectie Koninklijke verzamelingen RECHTEN NOG NIET GEREGELD.

Eigentijdse critici

Eigentijdse critici, die de tentoonstelling bezochten, waren niet altijd even enthousiast over zijn werk. Ze waren wel tevreden over zijn tekenvaardigheid, maar minder over zijn smaak. Men heeft het zelfs over zijn ‘wufte salonportretten’! Hij stond bekend als een modieuze schilder, een typische society schilder, die zijn klanten het graag naar de zin maakte. Dat deed hij door zowel zijn stijl als werkwijze aan te passen aan de wensen van de opdrachtgever. Hij stond er ook om bekend dat hij een snelle werker was. In een maand tijd kon hij meerdere portretten schilderen.

Mondain?

Zijn successen zijn vooral te verklaren door zijn vermogen de stoffen van de dure japonnen en de juwelen goed tot zijn recht te laten komen. Maar hij wist ook het beeld, dat de opdrachtgever graag van zichzelf zag, goed weer te geven. Als we naar het schilderij van Elisabeth en haar gezin kijken, rijst echter de vraag of zij zich wel op zo’n mondaine wijze afgebeeld wilden zien worden. Het past niet bij het beeld dat wij van Elisabeth hebben, een stoere vrouw die niet schuwde haar handen vies te maken.

Verder lezen
Haelen van (1926). De portretschilder Adolf Pirsch. In: Op de Hoogte [No. 4, 1926].
Boek: Rudi Ekkart, Claire van den Donk (2022). Aanzienlijke portretten. Adolf Pirsch (1858-1929). Zwolle: Wbooks.
ObjectMakerDateringMateriaalVaste plek (Atlantis)
Portret van Godard van Aldenburg BentinckAdolf Pirsch1927Olieverf op doekGalerij 15 (0882)
Portret van het gezin Von IlsemannAdolf Pirsch1928Olieverf op doekBentinckkamer
Portret van Joan RattrayAdolf PirschOlieverf op doek
BronnenFeiten
Adolf Pirsch (1858-1929), Hoofdstukken uit: Ekkart, Rudi en Claire van den Donk (2022). Aanzienlijke portretten. Adolf Pirsch (1858-1929) in Nederland. Zwolle: Wbooks.p. 8 modieuze schilder, wensen klanten, prinses Juliana,
p. 9 eigentijdse kritiek,
p. 17 academie Graz, overdrijving successen,
p. 21 prinses Juliana, prins Hendrik, Pallandt, Van Loon,
p. 65 snel, succes zelfbeeld klant, mannen machtig, vrouwen elegant, achtergrond schilderij.
p. 66 typische society schilder
Museum van Loon, Aanzienlijke portretten, Adolf Pirsch (1858 – 1929) in Nederland, april – juni 2022, benaderd 9 mei 2024.society portrettist, internationale air en allure.
Wikipedia (2023), Adolf Pirsch, benaderd 9 mei 2024.verschillende Europese steden.

Gerelateerde berichten