Tijdsperiode
-
De bedreigde zwaan
Op de galerij hangt boven de ingang naar de koningskamer het schilderij ‘Hond met zwanen’ (18de eeuw, schilder onbekend). Regelmatig vragen bezoekers van het kasteel naar de betekenis van dit schilderij. Na wat doorvragen blijkt dat ze vooral een associatie hebben met ‘De bedreigde zwaan’ van Jan Asselijn in het Rijksmuseum. Niet zo gek natuurlijk.…
-
Een lastig parket
1696 dreigde er voor Godard van Reede van Ginkel een gênante situatie te ontstaan. In zijn functie als luitenant-opperjagermeester van stadhouder-koning Willem III was hij voorzitter van de jachtrechtbank. Het had weinig gescheeld of hij had zijn eigen vrouw moeten berechten. Jachtplakkaten De beperkingen die Willem III met zijn jachtplakkaten aan de Gelderse adel had…
-
Godard van Ginkel, luitenant-opperjagermeester
De staten van Gelre boden in 1675 stadhouder-koning Willem III het ambt van opperjagermeester van de Veluwe aan. Kort daarop benoemden zij Godard van Reede van Ginkel op voorspraak van de prins tot luitenant-opperjagermeester (luitenant betekent letterlijk plaatsvervanger). Hieruit blijkt wel dat in de loop van de tijd Godard steeds meer in de gunst van…
-
Harpcultuur
In de tweede helft van de 18e eeuw verovert de moderne pedaalharp de harten van aristocratisch Europa. De Franse toneelschrijver Frans-Simon Favart schrijft aan een Italiaanse diplomaat: “La harpe est aujourd’hui l’instrument à la mode; toutes nos dames ont la fureur d’en jouer.”De harp is hét mode-instrument vandaag de dag, al onze dames zijn er dol op…
-
De techniek van de harp
De harp in de grote zaal is een zogenaamde enkelpedaalharp. Dat klinkt ingewikkeld en dat is het ook. De huidige concertharpen zijn dubbelpedaalharpen en dat is dus ook dubbel zo ingewikkeld. Hoe past onze harp in de ontwikkeling van de harpen? Toonladder Vroeger had een harp één toonsoort, zeg maar alleen de witte toetsen van…
-
Dit boek behoort aan mij
In het verleden bezat alleen de hogere sociale klasse, waartoe ook de Van Reedes en de Bentincks behoorden, een privébibliotheek. Vaak gebruikten ze een zogenaamd persoonsgebonden ex libris, dat voorin het boek werd geplakt. Het ex libris (Latijn: uit de boeken) fungeert als een eigendomskenmerk: ‘Dit boek behoort aan mij’. Tegenwoordig heeft menig boekenliefhebber een ex…
-
Nog meer officiersportretten
Van sommige, nou eigenlijk van best veel, objecten in het kasteel is het jammer dat we zo weinig ruimte hebben tijdens een rondleiding om erover te vertellen. Ik ben altijd blij als iemand vraagt naar één van onze officiersportretten of als iemand ziet dat ze bij elkaar horen. Onze serie officiersportretten komt uit de erfenis van Jacques…
-
Allegorie op een huwelijk of …?
In de Koningskamer hangt een groot schilderij van een eenzaam liggend hert dat met zijn gewei verstrikt lijkt te zijn geraakt in een wijnrank. Er zijn op de achtergrond verschillende andere dieren te zien, maar zij vormen allemaal koppels en zijn niet alleen, zoals het hert. Het schilderij is ongesigneerd en toegeschreven aan School Savery,…
-
Verdriet over overleden kinderen
Maria Frederica van Reede en Sigismund van Heiden Reinestein hebben samen veel kinderen gekregen, waarvan acht in een periode van negen jaar. Zes daarvan hebben de volwassen leeftijd bereikt. Het is schrijnend te lezen hoe snel een kind in die tijd aan een ziekte kon overlijden ondanks, of dankzij, de aderlatingen en bloedzuigers. Dat was…
-
Tapijten van zolder?
Het is een veel gehoord verhaal in Huys dat Bentinck de wandtapijten van de vier seizoenen op zolder gevonden heeft en Cuypers de opdracht gaf om ze in de Gobelinkamer op te hangen. Ik gebruik het zelf ook wel, want het geeft een mooi beeld van iemand die op een creatieve manier voortbouwt op dat…
-
Linnen
Eén van de zeer waardevolle zaken in een rijk huis was allerhande linnen en textiel. Dat textiel van toen komt ten dele overeen met het linnen dat we nu nog gebruiken: lakens, tafelkleden, kussenslopen, servetten, handdoeken, gordijnen. Daarnaast was er textiel dat we nu eigenlijk niet meer kennen. Beddengoed Het beddengoed zag er in de…
-
Een ruïne, wat nu?
Daar zit je dan, Margaretha in Den Haag en haar man Godard Adriaan in Hamburg. Je kasteel, je huis in Amerongen is afgebrand en je kunt er niet naartoe. Het is niet zo dat het onverwacht gebeurde, dus er was ook al wat voorbereidend werk gedaan. Voor het geval dat. Maar dan komt het nieuws,…
-
Nog meer verwoesting
Margaretha had groot gelijk dat ze bouwmaterialen in veiligheid gebracht heeft, want het bleef niet bij die ene grote verwoesting van het kasteel. 1673 Op 9 juni schrijft Margaretha aan haar man dat Franse troepen in Amerongen zijn neergestreken. Ze hebben verdere verwoestingen aangericht en ook de tuin vernield. Tuinbeelden zijn omvergehaald en kapot gegooid…
-
Chinees porselein in je interieur
In februari 1603 werd een Portugese kraak (soort schip) in de Straat van Malakka gekaapt door Jacob van Heemskerk (die van het Behouden Huis op Nova Zembla). Dit schip was tot de nok toe gevuld met porselein en zijde. Hij neemt het mee terug naar de Republiek en de kostbare lading komt aan in Amsterdam.…
-
De Heer geeft, de Heer neemt
Er is één brief van Godard Adriaan aan Margaretha bekend. Hij heeft in zijn archief een kladje (minuut) van zijn brief direct na de brand in het kasteel aan haar bewaard. Normaal deed hij dat niet voor privé-brieven, maar in dit geval wilde hij zijn woorden waarschijnlijk heel zorgvuldig kiezen. Het is interessant om te…