Margaretha benoemt Kerstmis wel, maar heeft het nooit over het vieren van Kerstmis. Kerstmis is meer een ijkpunt in de tijd voor andere gebeurtenissen: uitbetalingen of afspraken die voor Kerstmis gedaan of nagekomen zullen worden. Hetzelfde geldt overigens voor Pasen en Pinksteren.
Kerst, Pasen en Pinksteren
Tijdens de Synode van Dordrecht (1574) was het volgende besloten: ‘Aangaande de feestdagen naast de zondag is besloten dat men met de zondag alleen tevreden zal zijn. Doch men zal de gewone stof van de geboorte van Christus ’s zondags voor de Kerstdag in de kerk behandelen…’ Uiteraard was dit niet te handhaven en werd dit na vier jaar terug gedraaid. Het vieren van Kerst bleef iets waar door verschillende gelovigen en geloofsstromingen heel anders tegenaan gekeken werd. In de rijke Gouden Eeuw werd Kerst ook al op luxe wijze gevierd door de mensen die het zich veroorloven konden. En ook voor hen waren naastenliefde en wat we nu ‘de kerstgedachte’ noemen belangrijk wat betreft armenzorg en bedeling.
De prenten op deze pagina komen van een blad met acht voorstellingen van de kalenderfeesten: Nieuwjaar, Driekoningen, Vastenavond, Palmpasen, Pinksteren, kermis, Sint-Maarten en Kerstmis. Onder elke voorstelling een vers in twee kolommen. Het blad is ruim gedateerd: 1715-1813. Het is een Amsterdamse uitgave, dus kan zowel protestants als katholiek zijn. De gedichtjes onder de feesten geven een idee hoe er gevierd werd.
Nieuwjaarswensen
Voor het vieren van oud en nieuw zijn er ook geen aanwijzingen, maar Margaretha wenst haar man wel altijd een gelukkig nieuwjaar. In de tabel hieronder staat hoe ze dat doet. Sommige brieven zijn dubbel gedateerd, dit heeft met de overgang van de Juliaanse naar de Gregoriaanse kalender te maken. Er werden tien dagen overgeslagen en Margaretha dateert een periode dubbel, maar niet heel consequent.
| 2 januari 1673 | ick wensche uhEd hiermeede Een geluck salich nieuwe ijaer met meerder rusten minder sonde1zonden te beleefve |
| 6 januari 1680 | waermeede naer uhEd Een gelucksalich nieuijaer met veel gesont heit en voorspoet te wensche |
| 5 januari 1681 en 26 december 1680 | ick sal nu neffens al onse liefve kints kindere uhEd Een gelucksalich nieuwe ijaer met alle soorte van geluck en heijl van ganscher har= tee toe wensche, |
| 31 december 1681 | en merge in hollant nieuweijaers dach inwelcke uhEd alle geluck heijt voorspoet en gesontheijt in dit leefve en hier naer de Euwige gelucksalicheijt van ganscher harte wens |
| 25/15 december 1683 | ick wensche hier bij ock wt gront mijns harte uhEd in dit aenstaende nieuw ijaer alle geluck en gesontheijt en seegen niet all leen dit maer noch veelle ijaere, |
Geld kado
Voor de kleinkinderen is het ook een plicht om groote papa een nieuwjaarsbrief te schrijven. Margaretha stuurt de brieven mee met haar brief. In 1681 schrijft ze zelfs dat de kinderen aan het studeren zijn om hun nieuwjaarsbrieven aan groote papa in het Frans te schrijven. Een jaar later, in 1683, is haar wel duidelijk waarom de kleinkinderen hun best doen aan hun plicht te voldoen: ze gaan ervan uit ‘de groote papa’ weer in de beurs zal tasten… Weer een jaar later moppert Margaretha zelfs: “t is al om t hebbe te doen”. Zo zijn de kinderen tegenwoordig helemaal niet meer! Toch?
