Het kasteel Amerongen beschikt over een van de weinig overgebleven adelsbibliotheken in ons land. Momenteel zijn vrijwilligers bezig om de boeken te inventariseren en de digitale catalogus waar mogelijk aan te vullen en te actualiseren. Ook in het verleden is al meerdere malen het boekenbezit beschreven en gecatalogiseerd, maar dan niet door vrijwilligers, maar door de bewoners zelf.
De catalogus van Henriëtte
De oudst bekende lijst met boeken uit deze bibliotheek stamt uit 1711. In deze lijst wordt het boekenbezit beschreven van de dan drieëntwintig jarige, nog ongehuwde, Henriëtte van Nassau Zuylestein. Na haar huwelijk met Frederik Christiaan van Reede zijn deze boeken opgenomen in de bibliotheek van het kasteel. De lijst telt zo’n vijftig titels van uitsluitend Franstalige boeken, waarvan de meeste van godsdienstige aard.
De catalogi van Frits en Annebetje
In het Utrechts Archief bevinden zich behalve de boekenlijst van Henriette twee catalogi, die vermoedelijk rond 1800 zijn samengesteld, dus uit de tijd dat Frederik Christiaan Reinhard van Reede en Anna Elisabeth van Tuyll van Serooskerken de bewoners van het kasteel waren.
De eerste catalogus telt 41 handgeschreven pagina’s. Het is feitelijk een inventarislijst, want per boekenplank is beschreven, welke boeken er staan. Per boek worden de titel, schrijver, plaats en jaar van uitgave vermeld. In totaal betreft het ongeveer 1300 boeken. Uit de inventarislijst blijkt dat de boeken in de boekenkast niet geordend staan op rubriek of alfabet, maar naar formaat: folio, quarto en octavo. Het oudste boek uit deze lijst, Pourtraits et vies des hommes illustres, is gedrukt in het jaar 1514. Uit de nu uitgevoerde inventarisatie zal blijken of dit boek nog steeds aanwezig is.
Rubrieken
In de tweede catalogus, die 70 handgeschreven pagina’s telt, zijn de boeken geordend naar rubriek. Het betreft de volgende rubrieken:
- Theologie
- Jurisprudentie en politiek
- Aardrijkskunde, geschiedenis en reizen
- Filosofie, wiskunde, natuurkunde, kunst en vakwerk
- Klassieke schrijvers en dichters
- Verzameling van romans en literatuur
Per rubriek worden de boeken, zoals in de eerste catalogus, niet alfabetisch gerangschikt, maar ook weer per formaat. In totaal betreft het ongeveer 900 boeken.
Uit een vluchtige vergelijking van de twee catalogi lijkt dat het om twee verschillende boekbestanden te gaan. Mogelijk geven ze bij elkaar een overzicht van het totale boekenbestand rond 1800.
| Archiefstukken |
|---|
| Het Utrechts Archief, HUA 1001.3275 Door Henriette van Nassau opgestelde lijst van haar Franse boeken, 1711 |
| Het Utrechts Archief, HUA 1001.3864 Catalogi van de boeken op het huis Amerongen, (ca. 1800) (NB de tweede catalogus begint hier) |
