Een ingelijst zadeldek

Boven de ingang van de bibliotheek hangt een ingelijst zadeldek, onderdeel van het tuigage van rijpaarden. In vaktermen heet zo’n zadeldek een ‘sjabrak’. Blijkbaar is dit exemplaar een bijzondere sjabrak, anders lijst je hem niet in.

Vorstelijk geschenk

Inderdaad, dit is een heel bijzonder exemplaar. Deze sjabrak is een geschenk van Frederik Willem van Brandenburg aan Godard Adriaan van Reede. Van Reede had als diplomaat een goede relatie met de grote keurvorst en deze sjabrak kan gezien worden als een teken van waardering en verbondenheid van Brandenburg met de Republiek.

Functioneel

Een sjabrak ligt tussen de rug van het paard en het zadel. Zo wordt enerzijds de paardenrug beschermd tegen de ruwheid van het zadel en anderzijds het zadel tegen het paardenzweet. Deze sjabrak is echter niet bedoeld voor dagelijks gebruik, maar voor de sier. Het is een pronkstuk, want deze sjabrak is gemaakt van fluweel en rijkelijk versierd met geborduurd zilverdraad. Aan dit prachtige zadeldek zitten bovendien sierkleppen voor de pistoolhouder.

Pronken in de stal

In de keurvorstelijke stallen in Berlijn lagen een aantal van deze prachtige sjabrakken. Ze werden gebruikt bij feesten en intochten om er mee te pralen en indruk te maken op de toeschouwers. Ze waren de trots van de keurvorst en dat heeft Godard Adriaan ongetwijfeld geweten. Begrijpelijk dat je zo’n relatiegeschenk met zorg behandeld en bewaard. De waarde van het geschenk wordt nog vergroot door het feit dat de andere siersjabrakken van de keurvorst in 1665 bij een brand in de Berlijnse stallen in vlammen zijn opgegaan. Hierdoor zijn er weinig van de siersjabrakken uit deze tijd bewaard gebleven.

Meer sjabrakken

Ook aan de andere kant van de hal hangen twee ingelijste sjabrakken. Deze zijn beduidend minder rijk geborduurd dan die van de keurvorst. Dit zijn mogelijk de sjabrakken die Godard van Aldenburg Bentinck van Prins Heinrich zu Waldeck und Pyrmont gekregen heeft. Hij vraagt zijn moeder in mei 1885 of zij hem

die roten Sammet¹Oude spelling van Samt, fluweel mit Gold gestickten Shabracken à Pistol Halter welche Heinrich Waldeck mir geschenkt hat mitzubringen?

Godard van Aldenburg Bentinck aan zijn moeder, 22 mei 1885