Wat betekent het om als kok de gehele dag achter de kachel te staan? Vroeg in de morgen is de eerste taak het vuur op stoken wat mogelijk de hele nacht zachtjes gebrand heeft. Dus kolen op het vuur gooien en de schuiven open zetten zodat het vuur veel zuurstof krijgt en flink gaat branden.
Heet water
De ketels water op het vuur zetten, want de hele dag is er constant heet water nodig en niet alleen om thee of koffie te zetten, maar ook om de afwas te doen, een bad te nemen, de was in de waskeuken doen of om te soppen en te dweilen. Die ketels warm water stonden er de hele dag om warm te blijven, dampend aan de zijkant van de kachelplaat. De goede lezer begrijpt dat rond 1900 er nog geen badgeiser of warmwaterboiler aanwezig was.
Temperatuur regelen
Centraal op de kachel was het vuur heet en vlammend, meer naar de zijkant warm genoeg om zachtjes iets te stoven. Ook was er ruimte in beide ovens om taarten te bakken of stoofschotels te bereiden. Wanneer er veel gasten waren kon men er een compleet diner maken, door bakken en braden. Wat klaar was kon warm gehouden worden in de kast naast de kachel. In de huidige keukentaal spreekt men nog steeds van “achter de kachel en op het vuur”.
Warm beroep
Kijkend naar deze kachel is het voorstelbaar waar deze termen of uitspraken vandaan komen. Als kok achter deze kachel was je niet alleen aan het koken, maar was je ook belangrijk voor het warme water in huis. Zowel in de zomer en als in de winter had je dus een warm bestaan. Voor de heer des huizes was dan ook logisch om zijn werkkamer precies boven het fornuis te situeren. Heerlijk voor hem maar wel heet voor de kok.
Geef een reactie