Lodewijk XIV komt bij Lobith ons land binnen

Het Verdelingsplan uit 1663
Godard Adriaan heeft Lodewijk XIV door
De Zonnekoning op weg naar de Republiek
Lodewijk, het verdrag en de bisschoppen
Lodewijk XIV komt bij Lobith ons land binnen
Utrecht vraagt ‘sauvegarde’
De overgave van de stad Utrecht
De ‘sleuteldragers’ van Utrecht
Verwoeste kastelen en buitenplaatsen
Het geheime verdrag van Dover

Op 12 juni 1672 kwamen de Fransen met een immens leger aan bij Lobith. De Fransen voerden dezelfde tactiek als de Spanjaarden rond 1636 gebruikt hadden: de Rijnforten overwinnen en dan doorstoten en gelijk de Betuwe in. Door voor de Betuwe te kiezen, konden ze de IJssellinie omzeilen.

Laag water

De overtocht bleek overigens ook niet erg moeilijk te zijn: het was al tijden droog waardoor het water laag stond. Een veerman uit Elten had ze een ondiepte in de Rijn aangewezen en dat vergemakkelijkte het oversteken.

Op de voorgrond Lodewijk XIV op een witte schimmel. Op de achtergrond de Rijn die zwart ziet van de ruiters die de Rijn oversteken. Aan de overkant Tolhuis. Vanaf een toren komt nog een verdwaasd rookpluimpje van de verdediging. — Lodewijk XIV steekt bij Lobith de Rijn over Adam Frans van der Meulen, Collectie Rijksmuseum.

Weerstand

Het was niet zo dat het Staatse leger volledig afwezig was bij de Rijn. Er waren ruiters en een regiment Friese musketiers, maar geen kanonnen. De Staatsen probeerden de Fransen in de rivier terug te drijven, maar door het Franse kanonvuur, moesten ze zich terug trekken. De Friezen zagen dat ze het niet gingen redden en wilden zich over geven. Ze gooiden hun wapens weg, maar in plaats van dat ze gevangen genomen werden, werd door de Fransen het vuur geopend. Ze pakten hun wapens weer op en verdedigden zich met hand en tand en wisten veel Fransen te doden. De plek waar dit gebeurde werd nog lang Bloedkamp genoemd. Een van de gewonden was Condé, hij kreeg een kogel in zijn pols.

Vanaf een hoog punt hebben we van tussen de bosjes een weids uitzicht over een vlag landschap met weilanden. In de verte ligt weer een wat heuvelachtig landschap. — Lodewijk had zelf een prachtig uitzicht op wat er allemaal gebeurde vanaf de Elterberg. Foto: Johannes Cornelis Strootman

De Rijn is gepasseerd

Als wraak plunderden de Fransen Lobith en werd kasteel Het Tolhuys afgebrand. Door het passeren van de Rijn, lag de Betuwe voor hun open. De overtocht over de Rijn werd door Lodewijk groots gevierd te Versailles. Met deze overtocht werd het begin van de Hollandse Oorlog (1672-1679) gemarkeerd, die zowel te land als ter zee werd gevoerd.