Is Auguste Victoria schuldig?

Auguste Victoria was in de eerste plaats echtgenote en moeder en ze was niet actief op het politieke podium. Ze was schuchter, aartsconservatief, een weldoener en zeer vroom. Toen ze keizerin werd in 1888 zag ze dan ook op tegen haar nieuwe functie. Ze wilde liever met man en kinderen op een eiland wonen. Desalniettemin wende ze relatief snel aan alle pracht en praal die bij het keizerlijk leven hoorde. Hoe kon Auguste Victoria dan medeschuldig zijn aan de ondergang van het keizerrijk? Jörg Kirschstein schreef een boek over Auguste Victoria en hij heeft hier een duidelijke mening over.

Landsmoeder

Toen in 1914 de Eerste Wereldoorlog begon noemde zij deze strijd politiek legitiem, een Godsoordeel. Ze riep zelfs vrouwen op hun mannen in deze strijd te ondersteunen. Sociaal als ze was bezocht ze lazaretten, volkskeukens en soldatenonderkomens, arbeidersfamilies: als een troostende landsmoeder. Ze vond het haar plicht anderen gelukkig te maken. Een rol die haar op het lijf geschreven was. Maar aan de sociale verhoudingen zelf wilde ze niets veranderen. Zij was immers keizerin, het volk was het volk. God had het zo gewild.

Invloed op Wilhelm II

Wilhelm II was iemand die regelmatig woedeaanvallen kreeg, angst had en bij een crisis depressief raakte. Augusta Victoria kende zijn wisselende stemmingen en desalniettemin adoreerde ze haar echtgenoot. Ze maakt zichzelf bij hem zelfs onontbeerlijk.
In de oorlogstijd schermde ze hem bij crises af. Ze spon als het ware een cocon om hem heen. Ze sprak hem steeds weer moed in, bevestigde zijn kwaliteiten en sprak vertrouwen uit over zijn beslissingen. Steeds liet ze hem geloven in de overwinning, zelfs toen alles uitzichtloos was. Ze stuurde mensen weg die met hem wilde praten of hem op de hoogte wilden brengen.

Toen in 1918 het volk vrede wilde en om de abdicatie van de keizer vroeg, klampte ze zich vast aan de macht en zei Wilhelm dat niet het volk de capaciteit had te regeren, maar hij! Haar wereld stortte aan het einde van de oorlog dan ook in elkaar en ze zei letterlijk dat ze verbijsterd was dat God dit toeliet!

Toch medeschuldig

Natuurlijk stond ze in de schaduw van haar man, Keizer Wilhelm II. Maar achter de coulissen was haar invloed op zijn beslissingen groot. Ze heeft het keizerrijk mede gevormd, waarschijnlijk meer dan bekend is. Jörg Kirschstein bekijkt het van deze kant en het is dan ook zijn mening dat Augusta Victoria medeschuldig was aan de ondergang van het Duitse Keizerrijk.

Bovenstaande documentaire is een samenvatting van de langere documentaire Auguste Victoria Deutschlands letzte Kaiserin die nog tot 9 april 2026 te zien is in de mediatheek van de ZDF.