Nachtelijke behoeften

Of je nu van adel bent of niet! ’s Nachts moet je misschien, na ’s avonds een paar glazen bier, wijn of water gedronken te hebben gewoon plassen. Of erger, je krijgt kramp in je buik, want je blijkt niet tegen schaaldieren te kunnen.

Secreten

Wat dan ? Geen van de kamers was voorzien van een badkamer met toilet. Wat dat betreft was er weinig privacy. Er waren toiletten, maar buiten de slaapkamers geplaatst, namelijk aan de noordoost- of westhoek van het Huys. Reeds in de tijd van Margaretha waren er zgn. “secreten” (ook wel gemak genoemd): een afgescheiden ruimte aan de buitenkant van het kasteel, voorzien van een plank met een gat waarop je kon zitten. De fecaliën vielen direct in de kasteelgracht. De vissen waren ruim op deze voederplekken aanwezig. Maar je moest dan toch door de gangen lopen om dit te bereiken. Vaak was het erg koud. En je was blij als je weer in bed kon stappen.

Nachtspiegels

Om dit ongemak op te lossen werden er tinnen of later geglazuurde po’s gebruikt waarin je naast je bed je behoeften kon doen. Zodoende was het niet nodig in nachtgewaad en slaapmuts over de donkere gang te lopen. Zo liep je ook niet de nachtwaker tegen het lijf. De po stond dan onder je bed of ergens in de kamer, ook een onfris gezicht. Je kon jezelf spiegelen in de urine, vandaar dat deze po’s ook wel “nachtspiegels” werden genoemd.

Stilletjes en slokop

Om de po aan het oog te onttrekken kwamen er zgn. “stilletjes”, die vaak lijken op een klein bijzetkastje naast je bed met de po erin geplaatst. In de Lodewijkskamer staat er zo een naast het bed waarin de Keizer sliep. Op deze manier werd alles keurig verborgen.

U begrijpt, dat een van de kamermeiden de onaangename taak had, om s’ morgens alle kamers na te lopen, de potten te verzamelen en te legen in de zgn. “slokop”. Daarna moesten de po’s nog schoongemaakt worden!
Een prettig begin van de dag!

Bidet

Het onderlichaam moest wel wat gereinigd worden voordat je weer in bed stapte. Het bidet werd uitgevonden. Het bidet zou een uitvinding zijn van Franse meubelmakers op het einde van de 17e eeuw of het begin van de 18e eeuw, hoewel geen exacte datum of uitvinder bekend is. De vroegste geschreven vermelding van de bidet vindt men in 1710. Het gebruik is op onderstaand schilderij te zien. In de rugleuning die opengeklapt kan worden konden kleine droogdoekjes opgeborgen worden.