In de koningskamer hangt een portret van een jonge dame die bij een piano staat. Op de piano liggen papieren en de goede kijker ziet dat de Sonate in C opus 2 van Beethoven speelklaar staat. De dame is Julie van der Duyn (1823-1878), de moeder van Louise van Bylandt en dus de schoonmoeder van Godard van Aldenburg Bentinck. Op bijna alle portretten van Julie staat ook een piano. Haar bladmuziekcollectie kwam via haar dochter op Amerongen en vertelt ons over Julie’s muzikale leven.

Muzikale familie

Het vermoeden is dat Julie als jong meisje piano is gaan spelen, waarschijnlijk onder invloed van musicerende ouders. Het valt op dat de door haar nagelaten muziek vol staat met aantekeningen. Julie was een gedreven pianiste. Uit haar aantekeningen blijkt dat ze hard studeerde, bij de bladmuziek van Kasteel Amerongen zitten veel études (‘vingeroefeningen’ of studiestukken) waar veel aantekeningen bij staan. Ze studeerde bij Aimé Michelot, de oprichter van het Conservatorium van Brussel. Deze Aimé Michelot droeg diverse stukken aan haar op, waaronder Promenade sur le Lac.

Busteportret van een man met haar tot net over zijn oren en een strakke scheiding. Hij draagt een jas met een hooggesloten blouse en een grote strik. Hij staat binnen een cartouche met guiralndes. Links naast hem bladmuziek, rechts wat onduidelijke spullen.
Portret van J.B.A. Michelot, oprichter van het conservatorium te Brussel, op 1 mei 1852 door zijn vrienden ten geschenke gegeven, Victor Delacroix, 1852. Huisarchief Kasteel Amerongen, Het Utrechts Archief.

Ook andere componisten droegen haar werken op. Julie componeerde ook zelf en op haar beurt droeg zij haar stukken aan haar pianoleraar op.

Kamermuziek

Uiteraard bestaat Julies muziek ook uit voordrachtsstukken, zoals bovengenoemde Pianosonate van Beethoven. Maar waarschijnlijk lag haar echte liefde bij kamermuziek: piano gecombineerd met strijkers. Uit de bladmuziek blijkt dat Julie een paar zeer goede strijkers in haar omgeving had, misschien was haar man Jules August van Bylandt de violist, of misschien later haar zoon, Jules jr.

Julie’s nalatenschap

Julie gaf bleef ook na haar huwelijk muziek maken. Uit een inventarisatie blijkt dat er in het huis in Den Haag na haar overlijden zeker drie piano’s stonden. Ze gaf de liefde voor muziek ook door aan haar kinderen: Louise speelde piano en Jules speelde piano en viool. Van Louise weten we niet of ze na haar huwelijk is blijven musiceren. Jules bleef serieus viool spelen. Uiteraard kregen beide kinderen één of meerdere piano’s uit de erfenis. Mogelijk is de Érard op Kasteel Amerongen afkomstig uit deze erfenis. Daarnaast liet Julie ongeveer 60 keurig ingebonden bladmuziekbanden na, die te vinden zijn in Het Utrechts Archief.

Gelukkig wordt er nog steeds muziek gemaakt in kasteel Amerongen. Er worden regelmatig concerten gegeven, waarbij onder andere de Erard-vleugel wordt gebruikt. 

Kop van bladmuziek: in extreem krullerige lettters staat Promenade sur le Lac en daaronder à Mademoiselle Julie van der Duyn
Het stuk Promenade sur le Lac, geschreven door Aimé Michelot, opgedragen aan Julie van der Duyn, 1840. Bron: Google Play.
Archiefstukken
HUA1183 Muziekbibliotheek van Huis Amerongen
HUA1001.4669 Portret van J.B.A. Michelot, oprichter van het conservatorium te Brussel, op 1 mei 1852 door zijn vrienden ten geschenke gegeven.
BronnenFeiten
Knuijt, Marieke. Muziek in het leven van de bewoners van kasteel Amerongen. In: Knuijt, Marieke, en Clemens Romijn (2001). De muziekschat van Kasteel Amerongen; Aspecten van het muziekleven op een adellijk huis. pp. 51-62. Amerongen: Stichting Vriendenkring Kasteel Amerongen. Bladmuziek
Romijn, Clemens. De muziekbibliotheek van kasteel Amerongen: de musicerende adel op het spoor. In: Knuijt, Marieke, en Clemens Romijn (2001). De muziekschat van Kasteel Amerongen; Aspecten van het muziekleven op een adellijk huis. pp. 26-41. Amerongen: Stichting Vriendenkring Kasteel Amerongen. Julie van der Duyn, Erard Vleugel
HUA 1183Bladmuziekcollectie in het Utrechts Archief
ObjectMakerDateringMateriaalVaste plek (Atlantis)
Portret van Julie van der Duyn (1823-1878)Alexandre Robert1868olieverf op doekKoningskamer 27 (0888)
Erard vleugelSebastien Erard1874palisanderhout en ahornhoutGalerij 60 (0258)
Archiefkast / bladmuziekkast19e eeuweikenhoutLange gang 28 (0232)

Gerelateerde berichten

Auteur

  • Marion vd Hurk

    Naast mijn werk als instructeur Eerste Hulp en auteur van diverse EHBO boeken, ben ik hier sinds januari 2001 rondleider. Geschiedenis vond ik van jongs af aan boeiend en leerzaam. Het terrein van Kasteel Amerongen oplopen voelt als thuiskomen. Ik leid dan ook graag bezoekers rond in dit kasteel met zijn boeiende historie.

    Bekijk Berichten