Op de galerij hangen de portretten van Margaretha Turnor en haar schoondochter Ursula Philippota harmonieus naast elkaar. Hoewel een goede verstaander misschien opvalt dat ze van elkaar afgedraaid afgebeeld zijn. Helaas was hun relatie verre van harmonieus. Margaretha moest niets hebben van de Roomse Kerk. Zij was het er dan ook niet mee eens dat de echtgenote van haar enige en zeer geliefde zoon dit geloof aanhing! Dat gaf vaak wrijving. In de verschillende testamenten wordt de wrevel tussen beide dames duidelijk.
Het juiste geloof
Ursula Philippota ging haar eigen gang: zij had op Middachten een zogenaamde ‘capel kamer’ laten inrichten waar priesters de heilige sacramenten aan roomse gelovigen konden toedienen. Dit moest in het geheim gebeuren omdat “het plegen van paapse stoutigheden” streng verboden was! Margaretha heeft dit misschien nooit geweten.
In het testament van Godard Adriaan en Margaretha uit 1679 is opgenomen dat alleen de kleinkinderen die de protestantse leer aanhingen, zouden mogen erven:
…mits deselve outste soon ofte dochter sij van de ware Gereformeerde Christelijke Religie ende dat bij faute van dien alle goederen sullen komen op d’outste soon ofte dochter daer aenvolgende, die van de gereformeerde religie sal sijn, in plaetse van die geene die eenige andere Religie mochte hebben aengenomen…
Testament van Godard Adriaan van Reede en Margaretha Turnor, 28 oktober 1679
Zorg om de kleinkinderen
Margaretha heeft vijftien kleinkinderen gekregen waarvan er dertien volwassen werden. Jarenlang heeft zij in Amerongen gezorgd voor een vier-, soms vijftal, van deze kinderen. Misschien was dit omdat het anders te druk werd voor haar schoondochter Ursula Philippota die voortdurend ofwel ‘swanger’ ofwel ‘in de kraem’ was, zoals Margaretha schreef.
In 1690 maken Godard Adriaan en Margaretha een nieuw testament en hierin vervalt de eis van de juiste religie. Kennelijk hadden de grootouders zo veel vertrouwen in hun opvoeding dat ze die eis niet meer nodig achtten. Godard Adriaan overlijdt in 1691 en Margaretha zal hem nog ruim acht jaar overleven. Ze is 86 als ze overlijdt.
Zorg om oma
Drie van de kleindochters hebben haar de laatste jaren van haar leven voor Margaretha gezorgd, namelijk Anna, Reiniera en Agnes. Kort na de dood van haar man maakt Margaretha een nieuw testament. Hierin krijgen deze drie dochters extra begunstigingen. Het gaat hierbij onder andere om zilver, om bedden en behang. De reden hiervoor heeft niks met geloof te maken:
Dit alles geven uyt redenen en consideratiën van de goede en getrouwe diensten die de voors.1voorschreven drie dochters mij in dese mijne hogen ouderdom en swackheden tot ons genoegen en contentement sijn doende.
Testament Margaretha Turnor, september 1692
Vervolgens spreekt er toch weer wantrouwen uit Margaretha’s testament, want de drie zusters moeten uit Margaretha’s middelen krijgen, wat ze tekort bij de nalatenschap van haar zoon en schoondochter zouden komen vergeleken met hun zusters op Middachten.
Verder krijgt de oudste kleinzoon de rest van het zilver en de oudste kleindochter, katholiek en getrouwd met de heer van Cannenburg, krijgt een ring met diamanten die een geschenk was van de keurvorst van Saksen. Haar jongere broer Godard Adriaan krijgt een vergelijkbare ring van de Keurvorst van Brandenburg.
Philippota’s reactie
Margaretha overlijdt op 3 januari 1700. Zou Philippota de opmerking over haar nalatenschap in het testament van Margaretha als een trap na hebben gevoeld? Of was ze vooral opgelucht dat haar schoonmoeder overleden was? Waarschijnlijk wilde haar man geen kwaad woord over zijn moeder horen. Helaas sterft hij drie jaar na zijn moeder op 11 februari in 1703. Dan laat Philippota er geen gras over groeien: in datzelfde jaar schrijft ze een codicil bij het testament van haar man en dan komt de verontwaardiging eruit: “De vrouwe van Amerongen heeft belieft eenige van onse kinderen te gratificeeren en eenige te vergeten”!
Philippota’s testament
Gelukkig heeft Margaretha niet geweten van het testament van haar schoondochter. Haar drie roomse dochters, Margaretha (vrouwe van Cannenburg), Dorothea en Hester moeten hun moeder begraven met kerkelijk, rooms, ceremonieel. En wat zij tekort gekomen waren vanuit het testament van hun oma zou worden goedgemaakt door, na de dood van Philippota, de meubels over deze drie te verdelen!
Amerongen den
Margaretha Turnor aan haar man op 30 juni 1667
30 ijuin 1667
Mijn heer en lieste hartge
gistere avont sijn wij met de vrou van ginckel en
onse soon hier gekoomen het welcke mijns oordeels
tijt is wantse begint al heel pijnlijck te gaen hoe
wel naer haer reeckenin sij noch wel ontrent
Een maent of vijf weecke sal moeten gaen [nu]
Geef een reactie