Bij ruiterportretten zit de ruiter meestal te paard. Er bestaan ook portretten waar de ruiter niet te paard zit, maar waar het lijkt alsof hij net is afgestegen. Je laat jezelf van een heel andere kant zien als je naast je paard geportretteerd wordt dan als je op je paard zit.

Voor een opgetuigd bruin paard staat een chique geklede heer, hij draagt een donkerblauwe jas die een v-hals heeft en bij zijn middel naar buiten toe wegloopt en lang is van achteren. De jas heeft een rode kraag. Hij draagt een sjaal die strak om zijn nek geknoopt is en onder de jas een soort witte jumper. Hij draagt een strak zittende beige broek met daaronder rijlaarzen met sporen eraan. Hij heeft zijn rechter hand in zijn zij en in zijn linker hand een hoed en een zweep. Voor het paard staat een zwartwitte hond die omhoog kijkt naar het paard.
Frederik Willem van Reede, zesde graaf van Athlone, C. van Geelen, 1775-1799. Collectie Kasteel Amerongen.

Afgestegen

Kasteel Amerongen is in het bezit van een bijzonder ruiterportret. Frederik Willem van Reede, zesde graaf van Athlone, is afgebeeld staande naast zijn paard. Dit is een 18de eeuws voorbeeld van het zogenaamde afgestegen ruiterportret. Dit soort ruiterportretten komt heel weinig voor. Kinderen worden wèl vaker naast hun paard of pony afgebeeld. Dit schilderij lijkt vooral bedoeld om de hoge status van de geportretteerde te bevestigen en te laten zien dat hij niet onbemiddeld is. Jachtpaarden en jachthonden waren kostbaar en alleen aan de adel voorbehouden. Dit ruiterportret lijkt vooral te willen zeggen: kijk eens wat een kostbaar paard en jachthond ik bezit, hoe mooi en toegewijd ze zijn en, trouwens, ik zie er zelf ook niet slecht uit!

Te paard

Opvallend is het verschil met het 17de eeuwse ruiterportret van Frederik Willem I, keurvorst van Brandenburg, in de Grote Zaal. Status en macht zijn hier het belangrijkste. Hoog te paard zitten en de rijkunst uitmuntend beheersen gaf veel status aan een edelman.

Door de achteloze wijze waarop de keurvorst zijn paard in bedwang houdt, laat hij zien dat hij een machtig man is. Een sterk paard, een leger of een land leiden, hij draait er zijn hand niet voor om.

Op een vooruit springend lichtbruin paard met zwarte manen en zwarte staart zit een man in harnas. Hij kijkt ons strak aan en heeft in zijn linkerhand de teugels en in zijn rechterhand een maarschalkstaf. Op de achtergrond vindt een veldslag plaats. Links boven twee engeltjes die een wapen met een staf en een kroon erboven en een (zijn?) helm vasthouden.
Frederik Willem I van Brandenburg, toegeschreven aan R. van Langenfeld. Collectie Kasteel Amerongen

Gerelateerde berichten