Bezoekers vragen wel eens wat de functie van de Galerij geweest is. Het is niet bekend welke bedoeling Margaretha en Godard met deze prachtige ruimte hadden. Was het om belangrijke gasten, zoals stadhouder-koning Willem III, te imponeren? Wat daar voor pleit is dat ook de Koningskamer aan de Galerij ligt. Of het ook gebruik werd voor concerten of dans en toneel, weten we echter niet. Dit nodigt uit tot nader onderzoek! Wel weten we dat de adel in de zomer elkaar bezocht op de buitenhuizen, dus de kans is groot dat er bij die gelegenheden samen gemusiceerd werd op de galerij.

De triktrakspelers. Interieur met twee jonge mannen die zittend aan een tafel triktrak spelen, een derde drinkt een glas wijn en de vierde speelt op een luit. Ovaal.
De triktrakspelers, Willem Cornelisz. Duyster, 1625. Collectie Rijksmuseum.

Spelletjes

Over de functie in 18de eeuw is wel iets bekend. Er werd muziek gemaakt, maar ook werd er gebiljart of men speelde er triktrak, een soort backgammon. Er hebben speeltafels gestaan om te kaarten of misschien zelfs te gokken, zoals in de 17de en 18de eeuw in Haagse kringen gebruikelijk was. Bij het overlijden van Annebetje stonden op de galerij “een biljart, vijf speeltafels, een verkeerbord met schijven (triktrak), en een muziektafel met twee gueridons”.

De rechterpagina van een boekje met kolommen. Er boven staat January 1st month, hath xxxi Days [Week 4]. Account of monies Received Paid or Lent En vervolgens op elke rij een dag van de week. Op maandag staat Au Jeu 1 received, dinsdat Au jeu, 10-10 Paid, woensdag billard received 16-6 en Trinkgeld paid 1, Donderdag Au Jeu paid 7-5, Vrijdag Compte de van Ee Paid or Lent 1151-13, A ma femme paid or lent 82 en au jeu paid or lent 13-10, Zaterdag Cte de Daniel 31-15 Paid or lent en au jeu 9-10 paid or lent op zondag Billard 21 received en Pe??? 1 paid or lent.
Pagina met inkomsten en uitgaven uit The Ladies complete Pocket-Book. Zakagenda, vermoedelijk gebruikt door Frederik van Reede, 1768. Huisarchief Kasteel Amerongen, Het Utrechts Archief.

Spelen

Dat er inderdaad gespeeld werd én dat er gespeeld werd om geld, weten we uit een agenda die vermoedelijk van Frederik Christiaan Reinhard geweest is. In week 4 van 1768 heeft hij bijna dagelijks inkomsten of uitgaven door ‘jeu’ of ‘billard’.

Uit de pagina kan je misschien wel opmaken dat hij wat beter was in biljarten dan in de andere spellen die hij speelde.

Kinderspel

De functie van spelen bleef, maar nu vooral voor de kinderen. Siegfried, één van de kleinzonen van de graaf, heeft er wel eens zijn modelspoorbaan om de trap heen mogen leggen. De achterkleinkinderen van Graaf Van Aldenburg Bentinck, Jemima en Alain, gebruikten de Galerij als badmintonveldje. Dat weten we uit mondelinge overlevering. Kortom, toch een beetje een speelhal!

Zwartwitfoto van de galerij. Veel elementen van de huidige galerij zijn herkenbaar: de portretten, de buste van de keizer, op bijna alle kastjes en kisten staan vazen, schalen, spiegels, glas en andere objecten. De Kandelaars met handen uit de muur hebben nog echte kaarsen. Links de balustrade met het houtsnijwerk van Joseph Cuypers, daarvoor staat een bank en daarvoor een tafeltennistafel.
Tafeltennistafel op de galerij, na 1920. Collectie Kasteel Amerongen.
Archiefstukken
HUA1001.3819 The Ladies complete Pocket-Book. Zakagenda, vermoedelijk gebruikt door Frederik van Reede, 1768Pagina met inkomsten en uitgaven

Gerelateerde berichten

Auteur