Het is voor de adel erg belangrijk om te kunnen laten zien wie hun voorouders waren, wat hun positie was en vooral tot hoever in het verleden hun adellijk geslacht terug gaat. Het maken van een serie portretten om dit te laten zien, was niet ongebruikelijk. Onze portrettengalerij is niet de enige portrettenserie in Nederland. Andere adellijke families hebben ook dergelijke series samengesteld, maar niet altijd zijn de portretten zo groot, ten voeten uit, zoals op kasteel Amerongen.

Ambitie

De portretten ten voeten uit, zoals dit soort portretten omschreven wordt, waren aan het begin van de 17de eeuw in zwang gekomen. Aanvankelijk was een portret ten voeten uit slechts voorbehouden aan vorsten. Het formaat benadrukte de ambities en eerzucht van de opdrachtgever. Slot Zuylen kent een serie van negen portretten ten voeten uit van alleen de kasteelheren, waarvan de eerste gedateerd wordt op 1670. De portretten van Godard Adriaan, Margaretha en Godard van Ginkel dateren van rond 1660. Zij waren dus trendsetters!

Bewonderen

De ruimte waarin een serie portretten ten voeten uit van de voorouders hing, kon nog wel eens verschillen. De serie op slot Zuylen hangt bijvoorbeeld in de eetkamer, op de foto hieronder uit München hangen ze in een lange gang en op Kasteel Duivenvoorde hangen ze in de grote zaal. Altijd hingen de portretten in een ruimte waar de gasten ze konden bewonderen.

Een lange gang met aan de rechterkant ramen heeft aan de linkerkant drie rijen portretten die de hele hoogte van de muur beslaan. Aan het eind van de gang zit een deur en de schilderijen gaan aan weerszijden van de deur en erboven verder.
Portrettengalerij in de Residenz München. Foto: Jelly, bron: Wikimedia Commons.

Blauw bloed

De serie portretten ten voeten uit, zoals die te vinden is op de galerij, symboliseert hoe belangrijk afstamming is voor de adel. Het geeft de positie weer van de familie in kwestie, het staat voor de continuïteit van het adellijke geslacht.

Mannen en vrouwen

Wat de serie portretten ten voeten uit van de familie Van Reede bijzonder maakt is de aanwezigheid en positionering van de portretten van de echtgenotes van de kasteelheren. In Kasteel Duivenvoorde zijn de heren met hun dame en soms een kind afgebeeld op één schilderij. Ik weet zo gauw geen voorbeeld waar de portretten van de dames tegenover die van hun heren hangen en ook nog in zo’n grote hoeveelheid als bij ons het geval is.

Portret van een man en een vrouw, hij heeft halflang grijzig haar en hij draagt een harnas met om zijn middel een sjerp, zij draagt een donkerblauwe jurk met grijzige onder rok. Achter de man staat een zwarte page in een rood kostuum.
Jacob van Wassenaar en zijn echtgenote Jacoba van Liere met een jonge page, Theordorus Netscher, 1702. Collectie: Kasteel Duivenvoorde. Bron: Wikimedia Commons
ObjectMakerDateringMateriaalVaste plek (Atlantis)
Portret van Adriaan van Reede en Lucia van Goort.g.a. Gerard Hoet1674-1733olieverf op doekGalerij 67 (0803)
Portret van Goert van Reede van Saesfeltt.g.a. Gerard Hoet1674-1733olieverf op doekGalerij 32 (0804)
Portret van Geertruid van Nyenrodet.g.a. Gerard Hoet1674-1733olieverf op doekGalerij 70 (0805)
Portret van Frederik van Reedet.g.a. Gerard Hoet1674-1733olieverf op doekGalerij 30 (0806)
Portret van Cornelia van Oostrumt.g.a. Gerard Hoet1674-1733olieverf op doekGalerij 32 (0807)
Portret van Godard van Reedet.g.a. Gerard Hoetolieverf op doekGalerij 29 (0808)
Portret van Anna van den Boetzelaart.g.a. Gerard Hoet1674-1733olieverf op doekGalerij 33 (0809)
Portret van Godard Adriaan van ReedeJurriaen Ovens1659olieverf op doekGalerij 19 (0810)
Portret van Margaretha TurnorJurriaen Ovens1660olieverf op doekGalerij 39 (0811)
Portret van Godard van Reede van GinkelVan der Heijdenolieverf op doekGalerij 13 (0812)
Portret van Ursula Philippota van RaesfeltJohan Merck1675-1699olieverf op doekGalerij 40 (0813)
Portret van Frederik Christiaan van ReedeTheodoor Netscher1700-1724olieverf op doekGalerij 12 (0814)
Portret van Henriette van Nassau-ZuylesteinJohan Colasius1724olieverf op doekGalerij 41 (0815)
Portret van Frederik Willem van ReedeChristiaan van Geelen1794olieverf op doekGalerij 2 (0816)
Portret van Louise Isabella Hermelina van Wassenaar van DuivenvoordeJean Fournier1753olieverf op doekGalerij 53 (0817)
Portret van Frederik Christiaan Reinhard van ReedeMartin Ferdinand Quadal1793olieverf op doekGalerij 1 (0818)
Portret van Anna Elisabeth van Tuyll van SerooskerkenMartin Ferdinand Quadal1793olieverf op doekGalerij 54 (0819)

Gerelateerde berichten