In haar vorige brief klaagde Margaretha nog dat er in Den Haag geen vorderingen waren om de Republiek te beschermen maar er lijkt toch een heel klein beetje voortgang te zijn op militair gebied. Er wordt namelijk gekeken naar de mogelijkheid tot het opwerpen van fortificaties op verschillende plekken in de Republiek. Deze fortificaties zouden met name in de stroomgebieden van rivieren komen om zo een waterlinie te creëren.

Eerste brieffragment over de slaperdijk

… de heer van Suijlisteijn1Frederik van Nassau-Zuylestein
met den heere wurts2Veldmaarschalk Paul Wirtz en twee gekomiteerde3afgezanten
wt de provinsie van wttrecht heb aen greb Grebbedijk en

Tweede brieffragment over de slaperdijk

lans de slaeper dijck4Slaperdijk geweest om te sien of
ment daer niet soude konne fortofiseere5fortificeren, versterken
maer bevinde daer meer als Een half ijaer
warck aen vast soude sijn, daerom dat
wt de sin geset wort, voort hoor men niet
datter Eits tot teegen stant vande gedreij
– chde vijant gedaen wort, [in hollant sulle]

Fragment uit een kaart van Zuidoost Utrecht met daarop Rhenen, Veenendaal, Amerongen en Renswoude.
Fragment uit: Vltraiectvm Dominium, Guiljelmus Blaeuw / Wilhelm und Johann Blaew, 1650-1675. Collectie: Regionaal Archief Zuid Utrecht. De grens met Gelderland is roze. Helemaal rechts onderin de Grebbe en de Slaperdijk loopt van Veenendaal naar Renswoude. In deze kaart staat de Slaperdijk (nog) niet.

Veldmaarschalk Wirtz en Frederik van Nassau-Zuylestein, Heer van het buur-kasteel van Kasteel Amerongen, zijn twee van ’s Republieks voornaamste militaire bevelhebbers. De twee heren zijn op zoek naar posities die met enige versterkingen als verdedigingslinie zouden kunnen dienen, mochten de Franse troepen door de IJsellinie breken. Of de Grebbedijk en de Slaperdijk hierbij een rol zouden kunnen spelen was de vraag. De twee militairen besloten na hun onderzoek dat dit niet het geval zou zijn. Er zou namelijk nog te veel werk aan de winkel zijn.

Plattegrond met links de Utrechtse heuvelrug (Stichtse bergen). In het midden boven de Imminkhuizer Eng en midden onder Veenendaal. Rechts boven ligt Renswoude. De Slaperdijk loopt midden over de kaart van links naar rechts. Rechtsonder de inzet van de Grebbedijk met Links Wageningen en rechts de Heymenberg, de Rijn loopt boven.
Caarte vanden Slaperdijk streckende vande Stichtse bergen tot aan de hoogte van Gelderland / (met als inzet) Caarte vanden Wageningen en Grebbendyck, streckende van den Wageningen Bergh tot aan den Heymenberg of Stichtse Bergen, Justus van Broeckhuysen, 1705. Collectie: Regionaal Archief Zuid Utrecht.

Voor Margaretha zal dit mogelijk als een teleurstelling gekomen zijn. Kasteel Amerongen ligt namelijk achter beide dijken. Ook gesprekken in maart tussen de Staten van Holland en de Staten van Utrecht om in het gebied van de latere Grebbelinie een waterlinie aan te brengen liepen stuk. De enige verdediging die Kasteel Amerongen had was dus de IJssellinie waaraan zoon Godard van Ginkel gestationeerd is.

  • 1
    Frederik van Nassau-Zuylestein
  • 2
    Veldmaarschalk Paul Wirtz
  • 3
    afgezanten
  • 4
    Slaperdijk
  • 5
    fortificeren, versterken